| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk Dilinin Tarihi Ses Bilgisi | TDE671 | 3 + 0 | 3,0 | 7,5 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisansüstü |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | Sözlü Sunum |
| Dersin Koordinatörü |
Doç. Dr. MEHMET HAZAR |
| Dersi Verenler |
Doç. Dr. MEHMET HAZAR |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Türk dilinin Eski Türkçe, Karahanlı Türkçesi, Harezm Türkçesi, Çağatay Türkçesi, Kıpçak Türkçesi ve Eski Anadolu Türkçesi dönemleri kapsamında ses bilgisinin özelliklerini kavratmak. |
| Dersin İçeriği | 1. Türk dilinin tarihi seyrinde ünlü değişimlerini bilir. 2. Türk dilinin tarihi seyrinde ünsüz değişimlerini bilir. 3. Türk dilinin tarihi seyrinde konsonant uyumunu bilir. 4. Türk dilinin tarihi seyrinde kalınlık incelik uyumunu bilir. 5. Türk dilinin tarihi seyrinde düzlük yuvarlaklık uyumunu bilir. 6. Türk dilinin tarihi seyrinde ünlü türemesi, düşmesi gibi ses olaylarını bilir. 7. Türk dilinin tarihi seyrinde ünsüz düşmesi, benzeşme gibi ses olayalrını bilir. |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi ve filolojik açıdan değerlendirebilir. Batı edebiyatı metinleri ile karşılaştırma olanağı bulur. - Türk dilini ses bilgisi, yapı-şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceleyerek; Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. - Eski Türk Edebiyatının aruz, kafiye, nazım şekilleri konularında bilgi edinir. Bu edebiyatın dönemlerini, şairlerini ve bu şairlerin eserlerini bilir. Eserleri Arap harfli olarak okuyup anlamaya çalışır - Yeni Türk Edebiyatı tarihinde yer alan dönemlerin temel özelliklerini tespit eder, dönemde rol oynayan yeni formları ve temaları, yeni edebî dili ve imgeciliği, yeni yazar-metin-okur ilişkilerini ortaya koyar; eskisi ile kıyaslar ve sonrasına etkilerini belirler - Geçmişten günümüze klasik ve Modern edebiyat akımlarını tanır ve akımların anlatım biçimleri üzerindeki etkilerini değerlendirir. - Bir metnin nasıl çözümleneceği konusunda algılama, eleştirme, düşünme ve fikir yürütme yeteneğini geliştirir. - Türk Halk Edebiyatı içerisinde anlatmaya dayalı türler ile ilgili metinlere ulaşma ve bilgi sahibi olur. - Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. - Bilgi ve internet teknolojilerini kullanarak Türk dili ve edebiyatı alanında bilgi oluşturma, düzenleme, iletme, saklama, sunma ve paylaşma becerilerine sahiptir. - Tarihî ve çağdaş Türk lehçelerinin yazıldığı alfabeleri bilir, bu alfabelerle yazılmış olan metinleri çevriyazıya ve Türkiye Türkçesi yazı diline aktararak üzerinde dil bilim ve dil bilgisi incelemeleri yapabilir. - Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarıyla ortak yürütülen çalışmalarda kullanabilir. - Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini edinir. |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | Ünlü değişmeleri | |
| 2. Hafta | Ünlü değişmeleri | |
| 3. Hafta | Ünsüz değişimleri | |
| 4. Hafta | Ünsüz değişimleri | |
| 5. Hafta | Kalınlık incelik uyumu | |
| 6. Hafta | Düzlük-yuvarlaklık uyumu | |
| 7. Hafta | Konsonant uyumu | |
| 8. Hafta | Vokal konsonant uyumu | |
| 9. Hafta | Vize | |
| 10. Hafta | Ünsüz benzeşmeleri | |
| 11. Hafta | Ünlü türeme ve düşmeleri | |
| 12. Hafta | Ünsüz türeme ve düşmesi | |
| 13. Hafta | Ön damaksıllaşma, arka damaksıllaşma | |
| 14. Hafta | Yuvarlaklaşma, düzleşme |
| Ergin, Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul 2000. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | DK7 | DK8 | DK9 | DK10 | DK11 | DK12 | Ölçme Yöntemi |
|---|
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav 1 | 1 | 2 | 2 |
| Final | 1 | 3 | 3 |
| Toplam İş Yükü | 5 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 7,5 | ||
