| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Çerkezce Okuma ve Yazma I | CER101 | 1. Yarıyıl | 6 + 0 | 6,0 | 8,0 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | Anlatım |
| Dersin Koordinatörü |
Arş. Gör. Semra YILMAZ |
| Dersi Verenler |
Doç. Dr. Susana Shkhalakhova |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Kiril alfabesi kullanarak basit seviyede Çerkezce okuma ve yazma becerisi kazandırmak. |
| Dersin İçeriği | Kiril alfabesinin sesleri, ses kombinasyonları, Çerkezce seslerin Kiril Alfabesinde ifadeleri, basit kelimeleri ve cümleleri okuyabilme ve yazma. |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- Çerkes Fonolojisi hakkında geniş bilgi edinme, dilbilimi açısıyla bilimsel bilgileri üretebilme pratiğini kazanır. - Çerkesçe ünlü ve ünsüzlerin oluşumu hakkında bilimsel olarak bilgi edinme ve dilbiliminde bu tür oluşumları analiz edebilmeyi kazanır. - Çerkesçe ünlü ses sistemini anlamak, işleyişi ve uyumları hakkında dilbilimi açısından analiz etmeyi kavramaya yardımcı olur. - Çerkesçe ünsüz seslerin diftong şeklinde kullanılışını dilbilgisi açısıyla ele alıp kavramayı sağlar. - Ünsüz seslerin sistemini incelemek, işleyiş ve uyumlarını dilbilimi açısında inceleme ve araştırma yaparak bilgi derinliğiyle bu tür özellikleri tespit etmeyi geliştirir. - Sert ve yumuşak ünsüzleri daha pratik şekilde uygulama ve inceleme yapabilmeyi sağlar. - Çerkesçede gırtlaktan gelen ünsüz seslerin işlevi, kullanılışı ve bu tür seslerin detaylı inceleme uygulama yapabilmeyi kazandırır. - Kalın seslerin işlevini kavrama ve dilbilimi açısından analiz yapmayı geliştirir. - Çerkesçede yoğun bulunan affrikat sesleri (yarım sesli (tıslama) ünsüzleri) inceleme, oluşumları hakkında dilbilimi açısından detaylı analiz etme becerisini kavrar. - Çerkesçede Ünsüzlerin Çeşitleri: Dudak, diş, damak, gırtlak, dil arkası, dil ucu, dil üstü ünsüzleri dil inceleme labaratuvarlarda denemek, bu tür sesler üzerinde laboratuvarda çalışmayı teknik destekleri kullanma alışkanlığı ve yeteneği kazanarak bir konuda araştırma yapmanın yöntemlerini öğrenerek bunlardan yaşam boyunca bilimsel çalışmalarla detaylı bilgileri meslekdaşlarla paylaşarak bulguları geliştirme alışkanlığını kazandırır. - Çerkesçe Ünlülerde fonotik vurguya göre değişimlerin fark etmesini ve farklı dillerde benzer vurguların tespit edebilmeyi çözümleyebilir, çeşitli dillerdeki vurgu kaynakları karşılaştırma bilgi ve becerisini kazanır. - Ünsüzlerin uyumlarına göre değişimleri (palatalization, affricatization, spirantizatsier, benzetme, başkalaşma). Bu tür değişimleri dilbilimi çerçevesinde bilimsel kurallara uyarak inceleme ve farklı dillerdeki benzerlikleri kullanarak yeni yorumlar ortaya koyma imkânını yakalayabilir. - Heceler (kapalı ve açık heceler). Çerkesçede seslerin zenginliği hecelere yansıtabilme olanakları belirlenebilir, dil öğretiminde yeni metodlar geliştirilebilir. İlginç olması halinde, Türkiye’de kaybolmaya yüz tutmuş bir dilin tekrar uzun süre hayatta kalmasını sağlayabilecek metotları geliştirir. - Çerkesçe vurguların işleyiş tarzını her dilbilimcinin kavrayacağı şekilde kolaylaştırma, geliştirme ve vurgulardaki hassasiyetin herkes tarafından yapabilme becerisini kazandırarak kullanım kolaylığı sağlar. |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | Адыгэ хьарыфылъэр. Çerkes (Adıge) alfabesi | |
| 2. Hafta | Сэлам зэхыныр. Selamlaşma | |
| 3. Hafta | НэIуасэ зэфэхъуныр. Tanışma. | |
| 4. Hafta | Дебгъэштэныр, демыгъэштэныр. Rıza, ret cevabı | |
| 5. Hafta | Мыр сыд? Мыр хэт? Bu ne? Bu kim? | |
| 6. Hafta | Сиунагъу. Ailem | |
| 7. Hafta | Iахьылхэр. Akrabalar | |
| 8. Hafta | Arasınav | |
| 9. Hafta | Тыдэ ущыщ? Nerelisiniz? | |
| 10. Hafta | Илъэсым иуахътэхэр. Мазэхэр. Mevsimler. Aylar | |
| 11. Hafta | Нэшанэхэр. Sıfatlar | |
| 12. Hafta | Синыбджэгъу. Arkadaşım | |
| 13. Hafta | Шъохэмрэ теплъэхэмрэ. Renkler ve şekiller | |
| 14. Hafta | Унэ кIоцIыр. Odada |
| Керашева, З.И. Адыгейский язык: учебное пособие / З.И. Керашева, Н.А. Панеш – Майкоп, 2001. – 203с. |
| Гунчокова, М.А. Изучаем адыгейский язык / М.А. Гунчокова, Л.П. Терчукова. – Майкоп, 2010. – 198 с. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | DK7 | DK8 | DK9 | DK10 | DK11 | DK12 | DK13 | DK14 | Ölçme Yöntemi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PY1 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY2 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY3 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY4 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY5 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY6 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY7 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY8 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY9 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY10 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY11 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY12 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY13 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| PY14 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Saati | 14 | 8 | 112 |
| Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları | 14 | 3 | 42 |
| Diğer Faaliyetler | 14 | 3 | 42 |
| Ara Sınav 1 | 1 | 2 | 2 |
| Kısa Sınav 1 | 1 | 2 | 2 |
| Kısa Sınav 2 | 1 | 2 | 2 |
| Final | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü | 204 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 8,0 | ||
