Ders Bilgileri

Ders Bilgileri
Ders Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türk Dilinin Tarihî Morfolojisi TDE672 Türkçe Zorunlu 3 + 0 3,0 7,5
Ön Koşul Dersleri
Dersin Seviyesi Lisansüstü
Dersin Verilişi Sözlü Sunum
Dersin Koordinatörü Doç. Dr. MEHMET HAZAR
Dersi Veren(ler) Doç. Dr. Aybüke Betül DOĞAN (Güz)
Dersin Amacı Türk Dilinin morfolojik yapısını tarihsel süreç içinde kavratabilmek.
Dersin İçeriği 1. Morfolojik değişimi ve morfolojik değişikliğin tanımı, konusu ve önemini bilir. 2. Morfolojik değişikliğe sebep olan olayları tespit edebilir. 3. Morfolojik değişiklikleri tarihi metinlerde gösterebilir, değerlendirebilir. 4. Morfolojik değişikliklerin türlerini belirler. 5. Ekleri özellikleri doğrultusunda tasnif eder. 6. Morfolojik değişiklikleri tarihi dönemlere göre değerlendirir. 7. Morfolojik değişiklikleri karşılaştırma ile inceleyebilir.
Ders Öğrenme Kazanımları
# Öğrenme Kazanımı
1 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi ve filolojik açıdan değerlendirebilir. Batı edebiyatı metinleri ile karşılaştırma olanağı bulur.
2 Türk dilini ses bilgisi, yapı-şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceleyerek; Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır.
3 Eski Türk Edebiyatının aruz, kafiye, nazım şekilleri konularında bilgi edinir. Bu edebiyatın dönemlerini, şairlerini ve bu şairlerin eserlerini bilir. Eserleri Arap harfli olarak okuyup anlamaya çalışır.
4 Yeni Türk Edebiyatı tarihinde yer alan dönemlerin temel özelliklerini tespit eder, dönemde rol oynayan yeni formları ve temaları, yeni edebî dili ve imgeciliği, yeni yazar-metin-okur ilişkilerini ortaya koyar; eskisi ile kıyaslar ve sonrasına etkilerini belirler.
5 Geçmişten günümüze klasik ve modern edebiyat akımlarını tanır ve akımların anlatım biçimleri üzerindeki etkilerini değerlendirir.
6 Bir metnin nasıl çözümleneceği konusunda algılama, eleştirme, düşünme ve fikir yürütme yeteneğini geliştirir.
7 Türk Halk Edebiyatı içerisinde anlatmaya dayalı türler ile ilgili metinlere ulaşma ve bilgi sahibi olur.
8 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
9 Bilgi ve internet teknolojilerini kullanarak Türk dili ve edebiyatı alanında bilgi oluşturma, düzenleme, iletme, saklama, sunma ve paylaşma becerilerine sahiptir.
10 Tarihî ve çağdaş Türk lehçelerinin yazıldığı alfabeleri bilir, bu alfabelerle yazılmış olan metinleri çevriyazıya ve Türkiye Türkçesi yazı diline aktararak üzerinde dil bilim ve dil bilgisi incelemeleri yapabilir.
11 Türk dili ve edebiyatı alanında edindiği bilgi ve becerileri, sosyal bilimlerin diğer alanlarıyla ortak yürütülen çalışmalarda kullanabilir.
12 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini edinir.
Ders Planı (Haftalık Konular)
Hafta Konular/Uygulamalar Yöntem
1. Hafta Morfolojik değişim nedir?
2. Hafta Türkçede iyelik ekleri
3. Hafta Türkçede şahıs ekleri
4. Hafta Türkçede çatı ekleri
5. Hafta Türkçede ek yığılması
6. Hafta Türkçede hal ekleri
7. Hafta Türkçede emir kipi
8. Hafta Türkçede şart eki
9. Hafta Arasınav
10. Hafta Türkçede istek kipi
11. Hafta Türkçede şimdiki zamanın gelişimi
12. Hafta Türkçede gelecek zamanın gelişimi
13. Hafta Türkçede zarf fiil ekleri
14. Hafta Türkçede sıfat fiil ekleri
*Ara sınav ve final sınav tarihleri 14 haftalık ders işleyiş planında belirtilmemiştir. Ara sınav ve final sınav tarihleri Üniversitemiz Senatosu kararı ile akademik takvimde belirtilen tarihlerde yapılmaktadır.
Dersin Öğrenme Kazanımlarının Program Yeterlilikleri İle İlişkisi
Program Yeterlilik DK1 DK2 DK3 DK4 DK5 DK6 DK7 DK8 DK9 DK10 DK11 DK12
Kaynaklar
Ders Kitabı veya Notu Ders Kitabı veya Ders Notu bulunmamaktadır.
Diğer Kaynaklar
  • Clauson, Sir Gerard, An Etymological Dictionary of Pre-thirteenth Century Turkish, Oxford University, Oxford 1972. Erdal, Marcel, Old Turkic word formation, A functional approach to the lexicon, Otto Harrasowitz, Wiesbaden 1991. Eren, Hasan, Türklük Bilimi Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara 1999. Talat Tekin (2000), Orhon Türkçesi Grameri, Ankara: Simurg Yayınları. Talat Tekin (2004). Makaleler II-Tarihi Türk Yazı Dilleri, Ankara: Öncü Kitabevi. Türk Dil Kurumu, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten tüm sayıları. Türk Dünyası El Kitabı, C. 2, TKAE Yayınları, Ankara 1992.
AKTS / İş Yükü Tablosu
AKTS / İş Yükü Tablosu Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Sınavlar
Ara Sınav 1 1 2 2
Final 1 3 3
Toplam İş Yükü 5
*AKTS = (Toplam İş Yükü) / 25,5 Dersin AKTS Kredisi 7,5