Ders Bilgileri

Ders Bilgileri
Ders Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türk Dili I TDB121 Türkçe Zorunlu 1. Yarıyıl 2 + 0 2,0 2,0
Ön Koşul Dersleri
Dersin Seviyesi Ön Lisans
Dersin Verilişi Uzaktan Eğitim
Dersin Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Tolga ALTAŞ
Dersi Veren(ler) Öğr. Gör. Çiğdem SÜTCÜ (Güz)
Dersin Amacı Dilin fert ve millet hayatındaki önemini ve Türk dilinin yapısal özelliklerini kavratmak, Türkçenin tarihî dönemlerini öğretmek; Türkçenin ses ve sekil yapısını kavratıp öğrencinin dinlediklerini, okuduklarını, gördüklerini ve düsündüklerini hem söz hem de yazı ile planlı, etkili ve akıcı bir sekilde ifade etme yeteneklerini gelistirmek.
Dersin İçeriği Dilin tanımı ve doğusu, dilin nitelikleri; dil türleri; dil inceleme türleri, yeryüzündeki dillerin tasnifi; Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yeri; Türk dilinin temel özellikleri; Türk yazı dilinin tarihî özellikleri; dil bilgisi.
Ders Öğrenme Kazanımları
# Öğrenme Kazanımı
1 Dilin tanımını bilir, dilin sosyal bir kurum olarak millet hayatındaki yeri ve önemi hakkında fikir sahibi olur, dil-kültür ve dil-düsünce arasındaki bağı fark eder.
2 Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini öğrenir, Türkçenin zenginliklerini ve inceliklerini fark eder, Türk dilinin diğer dillerden farkını bilir.
3 Türk dilinin gelismesi ve tarihî devirleri hakkında bilgi sahibi olur.
4 Türk dilinin bugünkü durumu ve yayılma alanları hakkında bilgi sahibi olur.
5 Türkçenin ses özelliklerini ve kurallarını kavrar, bu kuralların yazılı anlatımda nasıl kullanılacağını bilir.
6 Türkçenin yapı özellikleri hakkında bilgi sahibi olur
7 Çevresindeki dil kirliliğine yol açan kelimelerin dil üzerindeki etkilerini hesaplar, kültürün dil üzerindeki etkisini fark eder.
Ders Planı (Haftalık Konular)
Hafta Konular/Uygulamalar Yöntem
1. Hafta Dilin tanımı ve nitelikleri, dillerin doğusuna dair varsayımlar
2. Hafta Dilin toplum, kültür-millet üzerindeki etkisi; düsünce, duygu ve iletisimle olan ilgisi
3. Hafta Sözlü ve Yazılı Dil, Filoloji-Gramer-Linguistik, bir dilin gelis(me)misliğini belirleyen etkenler
4. Hafta Dünya dillerinin yapı ve köken bakımından tasnifi, “Türk Dili”nin dünya dilleri arasındaki yeri ve özellikleri
5. Hafta Türkçenin tarihsel gelisimi; Eski Türkçenin (Köktürkçe- Uygurca) incelenmesi
6. Hafta Türkçenin tarihsel gelisimi; Orta Türkçenin (Karahanlıca-Harezmce-Kıpçakça-Çağatayca-Eski Anadolu Türkçesi) incelenmesi
7. Hafta Türkçenin tarihsel gelisimi; Yeni Türkçenin (Çağatayca- Osmanlıca-Türkiye Türkçesi) incelenmesi
8. Hafta Günümüz dünyasında yazı dili olarak kullanılan Türkçenin kolları ve yayılma alanları, Türkçede günümüze kadar kullanılan belli baslı alfabeler
9. Hafta ARA SINAV
10. Hafta Dilde sadelesme, Cumhuriyet sonrası Türkiye Türkçesini sadelestirme çalısmaları, Türkçenin bugünkü sorunları
11. Hafta Ses bilgisi, ses olaylarının tanımı ve mahiyeti, Türkçe kelimelerde görülen baslıca ses olayları: ses türemesi, ses düsmesi, ünsüz yumusaması, ünsüz sertlesmesi, ünlü daralması, ulama vb.
12. Hafta Türkçe kelimelerdeki baslıca ses özellikleri ve Türkçede baslıca kelime üretme yolları
13. Hafta Türkçenin diğer dillerle olan tarihî iliskisi, diller arası alısverisin kanalı, dillerin birbirinden alıntıladığı unsurlar, alıntı kelimeler ve türleri
14. Hafta Kök çesitleri, ek çesitleri, yapılarına göre sözcükler (basit-türemis-bilesik)
*Ara sınav ve final sınav tarihleri 14 haftalık ders işleyiş planında belirtilmemiştir. Ara sınav ve final sınav tarihleri Üniversitemiz Senatosu kararı ile akademik takvimde belirtilen tarihlerde yapılmaktadır.
Dersin Öğrenme Kazanımlarının Program Yeterlilikleri İle İlişkisi
Program Yeterlilik DK1 DK2 DK3 DK4 DK5 DK6 DK7
Kaynaklar
Ders Kitabı veya Notu Ders Kitabı veya Ders Notu bulunmamaktadır.
Diğer Kaynaklar
  • YAZIM KILAVUZU; TDK Yayınları, Ankara, 2006.
  • TÜRKÇE SÖZLÜK; TDK Yayınları, Ankara, 2005.
  • AĞCA, Hüseyin: Türk Dili, Ankara, 2001, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 270.
  • KORKMAZ, Zeynep, GÜLENSOY, Tuncer, ERCILASUN, Ahmet B.; TÜRK DILI VE KOMPOZISYON BILGILERI, Yargı Yay., Ankara, 2001.
  • ERGIN, Muharrem: TÜRK DIL BILGISI, Bayrak Yay., Istanbul, 1999.
  • GÜLENSOY, Tuncer: TÜRKÇE EL KITABI, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005.
  • ÖZKAN, Mustafa: YÜKSEK ÖĞRETIMDE TÜRK DILI YAZILI VE SÖZLÜ ANLATIM, Filiz Kitabevi, Istanbul, 2001.
  • YAVUZ, Kemal; YETIS, Kâzım; BIRINCI, Nejat: ÜNIVERSITE TÜRK DILI VE KOMPOZISYON DERSLERI, Bayrak Yayınları, Istanbul, 2001.
  • ERDOĞAN, Ergün: TÜRK DILI VE KOMPOZISYON BILGILERI, Trabzon, 2004, Dilara Yayınevi, 238.
  • UÇAR, Ilhan: ILETISIM BEDEN DILI VE SUNUM TEKNIKLERI, Cantekin Matbaacılık, Ankara, 2007.
  • DOĞAN, Ismail: TÜRK DILI, Rize, Akademi Yayınevi, 233.
  • INCE, Yılmaz vd.: TÜRK DILI VE KOMPOZISYON BILGILERI, Trabzon, 2003, Dilara Yayınevi ve Matbaacılık, 288.
  • SARICA, Salih; GÜNDÜZ, Mustafa: GÜZEL KONUSMA YAZMA, Istanbul, 1997, Fil Yayınevi, 443.
  • ÖZKAN, Fahri: TÜRK DILI VE KOMPOZISYON BILGILERI, Murathan Yayıncılık, Trabzon, 2009.
  • SAĞOL, Gülden [ed.] vd.:TÜRK DILI KITABI, Istanbul 2006, 317 s., Duyap.
  • SERTKAYA, Osman Fikri: “Atatürk ve Türk Dili”, TÜRK DILI: Ankara 2001, II. C., 599. S., 549-563 s.
  • KORKMAZ, Zeynep: “Yazılı Devirlerdeki Gelismelere Göre Eski Türkçenin Yası”, TDAY-Belleten 1989: Ankara 1994, 353-370. s., TDK Yay.: 553.
  • Bu ve benzeri Türk dili kaynaklarının yardımıyla DÜ Türk Dili Okutmanlarınca hazırlanan TÜRK DILI I ders notu.
Değerlendirme Yöntemi
Güz Dönemi
Sorumlu Personel Grup Değerlendirme Yöntemi Yüzde
Öğr. Gör. Çiğdem SÜTCÜ Vize 40,00
Öğr. Gör. Çiğdem SÜTCÜ Final 60,00
Toplam 100,00
AKTS / İş Yükü Tablosu
AKTS / İş Yükü Tablosu Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders İçi
Ders Saati (14 Hafta) 14 2 28
Sınavlar
Ara Sınav 1 1 5 5
Final 1 4 4
Uygulama 14 1 14
Toplam İş Yükü 51
*AKTS = (Toplam İş Yükü) / 25,5 Dersin AKTS Kredisi 2,0