Ders Bilgileri

Ders Bilgileri
Ders Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Farmakognozi I Uygulama ECZ391 Türkçe Zorunlu 5. Yarıyıl 0 + 4 2,0 3,0
Ön Koşul Dersleri
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Verilişi Yüz yüze
Dersin Koordinatörü Doç. Dr. Mert İLHAN
Dersi Veren(ler) Doç. Dr. Mert İLHAN (Güz)
Dersin Amacı Tıbbi ve zehirli bitkileri morfolojik ve mikroskobik olarak tanımak; tıbbi bitkilerde bulunan sekonder madde grupları hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olmak; ilaç, ilaç etkin ve yardımcı maddeleri, bitkisel ilaç ve tıbbi ürünler ile ilgili fiziksel, kimyasal, toksikolojik, biyolojik, mikroskobik, mikrobiyolojik, moleküler ve elemental analizleri yapabilecek, değerlendirebilecek yeterli bilgiye sahip olmak.
Dersin İçeriği İlaç analizinde İTK yöntemini kullanma İlaç analizinde gaz kromatografisi (GC) verilerini kullanma İlaç analizinde yüksek basınçlı sıvı kromatografisi (HPLC) verilerini kullanma İlaç analizinde ultraviyole (UV) spektrofotometrik yöntemini kullanma İlaç analizinde kalitatif yöntemleri kullanma İlaç analizinde kantitatif yöntemleri kullanma Doğal kaynaklardan etkin madde/yardımcı madde elde etme Doğal kaynaklardan etkin madde/yardımcı madde geliştirme Doğal kaynaklarda kalite kontrolü yapma Tıbbi, zehirli veya narkotik bitkileri teşhis etme Geleneksek bitkisel tıbbi ürünler hakkında danışmanlık yapma Tıbbi çayları hazırlama ve tıbbi çaylar hakkında danışmanlık yapma Takviye edici gıdaların akılcı ve güvenli kullanımında danışmanlık yapma İlaç-ilaç/besin/doğal tıbbi ürün/hastalık etkileşmelerini saptama ve değerlendirme Eczacılık uygulamalarını bilimsel kanıta dayalı yapma
Ders Öğrenme Kazanımları
# Öğrenme Kazanımı
1 İlaç analizinde İTK yöntemini kullanma
2 İlaç analizinde gaz kromatografisi (GC) verilerini kullanma
3 İlaç analizinde yüksek basınçlı sıvı kromatografisi (HPLC) verilerini kullanma
4 İlaç analizinde ultraviyole (UV) spektrofotometrik yöntemini kullanma
5 İlaç analizinde kalitatif yöntemleri kullanma
6 İlaç analizinde kantitatif yöntemleri kullanma
7 Doğal kaynaklardan etkin madde/yardımcı madde elde etme
8 Doğal kaynaklardan etkin madde/yardımcı madde geliştirme
9 Doğal kaynaklarda kalite kontrolü yapma
10 Tıbbi, zehirli veya narkotik bitkileri teşhis etme
11 Geleneksek bitkisel tıbbi ürünler hakkında danışmanlık yapma
12 Tıbbi çayları hazırlama ve tıbbi çaylar hakkında danışmanlık yapma
13 Takviye edici gıdaların akılcı ve güvenli kullanımında danışmanlık yapma
14 İlaç-ilaç/besin/doğal tıbbi ürün/hastalık etkileşmelerini saptama ve değerlendirme
15 Eczacılık uygulamalarını bilimsel kanıta dayalı yapma
Ders Planı (Haftalık Konular)
Hafta Konular/Uygulamalar Yöntem
1. Hafta Teorik bilgiler Görüşme, Sunum (Hazırlık), Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
2. Hafta Teorik bilgiler Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Sunum (Hazırlık), Uygulama
3. Hafta Hücre tipleri-parenkima, mantar, sklerenkima, iletim demetleri, taş hücresi incelemesi (Liquiritiae radix, Cinnamomi cortex, Theae folium) Uygulama, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
4. Hafta Billur tipleri, nişasta incelemesi (Scillae bulbus, Hyoscyami folium, Sennae folium, Solani amylum, Rhei rhizoma) Uygulama, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
5. Hafta Örtü ve salgı tüylerinin incelenmesi (Rosmarini folium, Menthae folium, Matricariae flos, Malvae folium, Hyoscyami folium, Cannabis herba) Uygulama, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
6. Hafta Stomalar ve stoma indisi, yaprak ve çiçek elementi incelemesi (Menthae folium, Hyosyami folium, Sennae folium, Matricariae flos, Cocae folium) Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Uygulama
7. Hafta Kabuk, kök, meyve, tohum inceleme ve karşılaştırılması (Chinae cortex, Liquiritiae radix, Anisi fructus, Lini semen, Opium, Papaveris immaturi fructus), Uygulama, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
8. Hafta Oz ve holozitlerle ilgili tanıma reaksiyonları (Molisch, Fehling, Seliwanoff ve nişasta tanıma reaksiyonları) Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Uygulama
9. Hafta Kardiyoaktif glikozit ve saponozit teşhis reaksiyonları Uygulama, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
10. Hafta Kumarin, flavonoit ve antosiyanin teşhis reaksiyonları Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Uygulama
11. Hafta Tanen ve antrakinon teşhis reaksiyonları Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Uygulama
12. Hafta Siyanogenetik glikozit ve glikosinolat teşhis reaksiyonları Uygulama, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
13. Hafta Bitkisel preparatlardaki ekstrelerde spektrofotometrik yöntemle toplam fenol miktar tayini Uygulama, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
14. Hafta Tartışma Uygulama, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
*Ara sınav ve final sınav tarihleri 14 haftalık ders işleyiş planında belirtilmemiştir. Ara sınav ve final sınav tarihleri Üniversitemiz Senatosu kararı ile akademik takvimde belirtilen tarihlerde yapılmaktadır.
Ders - Program Yeterlilikleri İlişkileri
No Program Yeterlilikleri Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Eczacılık lisans programını tamamlayarak elde ettiği bilgi ve becerileri; mevcut yasalar, yönetmelikler ve mevzuat doğrultusunda, etik ve deontolojik kurallar çerçevesinde gerektiğinde inisiyatif alarak mesleğin uygulama alanlarında kullanır.
2 İlaç etkin ve yardımcı maddelerinin, farmasötik preparatların ve tıbbi ürünlerin fiziksel ve kimyasal yapısı, sentezi, mikrobiyolojik ve toksikolojik analizleri, etkileri, yapı-etki ilişkileri, tasarım ve geliştirilmeleri, terapötik doz tayini ile farmakokinetik ve farmakodinamik özellikleri konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerisine sahiptir.
3 Yaşam boyu öğrenmeyi benimseyerek eczacılık meslek uygulamaları, bilim, teknoloji, çağdaş düşünce ve davranış boyutunda güncel bilgilere teknolojik araçlar, veri tabanları ve bilgi kaynaklarını kullanarak takip eder. Bu bilgileri geliştirir, derinleştirir, değerlendirir ve toplum yararına olacak şekilde kullanır
4 Doğal kaynaklı veya sentetik etken madde içeren farmasötik, radyofarmasötik, biyoteknolojik, nanoteknolojik ve kozmetik/ kozmesötik ürünlerin hazırlanması, üretimi, kalite güvencesi ile kontrolü, biyoyararlanım ve biyoeşdeğerlilikleri, ruhsatlandırma ve patent çalışmaları, tedarik zincirinin yönetimi ve topluma sunulması süreçlerinde aktif rol alır.
5 Farmakovijilans uygulamalarında aktif görev alır; advers etki raporlama sistemini kullanır; güvenli ilaç kullanımını sağlamak üzere risk yönetimine ve denetimine katkıda bulunur.
6 İlaç güvenliliği ile ilgili farkındalığı artırmak üzere hastayı, hasta yakını ve diğer sağlık profesyonellerini bilgilendirir.
7 Majistral ilaçların hazırlanması, orijinal veya jenerik tüm müstahzar ve tıbbi ürünlerin kullanımları ve mevzuatı ile ilgili yeterli bilgiye sahiptir.
8 Akılcı ilaç kullanımı çerçevesinde ilaçların en uygun şekilde kullanımını sağlamak ve teşvik etmek amacıyla hastaya reçetesindeki ilaçların endikasyonları, uygulama yolu ve geçimsizlikleri, klinik laboratuvar sonuçlarının değerlendirilmesi hakkında bilgiye sahiptir
9 Gıda takviyesi, nutrasötikler, kozmetik/kozmesötikler, OTC vb. ürünler hakkında topluma pratik ve faydalı bilgi verilmesi konusunda yeterlilik sahibidir.
10 Eczacılık meslek bilgilerini farmasötik bakım ve klinik eczacılık uygulamaları çerçevesinde farklı disiplinlerden gelen bilgilerle bütünleştirip geliştirir.
11 Toplumun sağlık düzeyinin ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi için ilgili yasal otoriteler, hekimler ve sağlık personeliyle, ilaç endüstrisi ve diğer paydaşlar ile etkin iletişim kurabilir, alanla ilgili sorunlara öneri ve çözüm getirebilir.
12 Kronik hastalıklar ve diğer amaçlarla kullanılan tıbbi cihazların özellikleri, kullanım alanları, üretimleri, kalite güvencesi, mevzuatı ve yasal düzenlemeleri hakkında bilgi sahibidir.
13 İlaç ve medikal ürünlerin tedariği ve sunumunda rol alır, akılcı ve güvenli kullanımı konusunda hastaya danışmanlık hizmeti verir.
14 En az bir yabancı dili kullanarak eczacılık uygulama alanlarındaki bilgi ve gelişmeleri izleyebilme, hastalar ve meslektaşları ile iletişim kurabilme, ulusal ve/veya uluslararası etkinliklere ve projelere katılarak sözlü ve yazılı olarak kendini ifade edebilme yeterliliğine sahiptir.
15 Eczacılık meslek uygulama alanlarının gerektirdiği çeşitli teknolojik araçlar, bilgi kaynakları, yazılımlar ve yapay zeka destekli teknolojiler konusunda yeterli bilgi ve uygulama becerilerine sahiptir.
16 Birinci basamak sağlık hizmeti sunan bir sağlık profesyoneli olarak, hasta kayıtlarını yöneterek sağlıklı yaşam danışmanlığı yapar; sağlıklı yaşamı teşvik eder ve halk sağlığını korumak için mesleki sorumluklarını yerine getirir.
17 Sorumluluğu altında çalışanların iş güvenliğine dikkat eder ve bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik mesleki eğitimlerini planlar, yönetir ve süreci izleyip değerlendirir.
18 İlaç ve sağlık yönetimi ile ilgili eczacılık mesleği ve uygulama alanlarının geliştirilmesi süreçlerinde görev alır; araştırma ve geliştirme faaliyetlerini bilimsel ve etik ilkelere uygun biçimde yürütür; verileri analiz eder, değerlendirir, yorumlar ve uygular.
19 Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun olarak mesleki aktivite ve uygulamalarını etkin ve güvenli şekilde belgeleyerek kalite yönetimi süreçlerine katılır.
20 Tavır, tutum, davranışları ve profesyonel kimliği ile meslektaşlarına rol model ve topluma örnek olur.
21 Biyolojik sistemlerin anatomisi, immunolojisi, fizyolojisi, fizyopatolojisi ve biyokimyası hakkında bilgi sahibidir. İnsan sağlığını etkileyen bilişsel durumlar ve davranışlar, mental ve fiziksel hastalıklar, semptom ve tedavileri hakkındaki temel kavramları bilir ve ilişkilendirir.
Dersin Öğrenme Kazanımlarının Program Yeterlilikleri İle İlişkisi
Program Yeterlilik DK1 DK2 DK3 DK4 DK5 DK6 DK7 DK8 DK9 DK10 DK11 DK12 DK13 DK14 DK15
PY1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
PY2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
PY3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
PY4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
PY5 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
PY6 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
PY7 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
PY8 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
PY9 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
PY10 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
PY11 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
PY12 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
PY13 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
PY14 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
PY15 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3
PY16 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
PY17 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
PY18 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
PY19 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
PY20 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
PY21 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
Kaynaklar
Ders Kitabı veya Notu Ders Kitabı veya Ders Notu bulunmamaktadır.
Diğer Kaynaklar
  • Farmakognozi Cilt-I ve Farmakognozi Cilt- II (Nevin Tanker, Mekin Tanker)
  • Trease and Evans pharmacognosy. Bailliere Tindall: London. Bruneton, J. (1993). Pharmacognosy, phytochemistry, medicinal plants (No. Ed. 2). Techniq
  • Amerika Farmakopesi (USP)
  • Avrupa Farmakopesi (SP)
  • İngiliz Farmakopesi (BP)
  • Martindale
AKTS / İş Yükü Tablosu
AKTS / İş Yükü Tablosu Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders İçi
Ders Saati (14 Hafta) 14 4 56
Ders Dışı
Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları 8 2 16
Araştırma 1 1,5 1,5
Sınavlar
Ara Sınav 1 1 1 1
Kısa Sınav 1 1 1 1
Final 1 1 1
Toplam İş Yükü 76,5
*AKTS = (Toplam İş Yükü) / 25,5 Dersin AKTS Kredisi 3,0