Ders Bilgileri

Ders Bilgileri
Ders Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Kontrol Sistemlerine Giriş MEM383 Türkçe Zorunlu 5. Yarıyıl 3 + 0 3,0 4,0
Ön Koşul Dersleri
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Verilişi Yüz yüze
Dersin Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Beytullah BOZALİ
Dersi Veren(ler) Dr. Öğr. Üyesi Beytullah BOZALİ (Güz)
Dersin Amacı Bu dersin amacı, öğrencilere kontrol sistemlerinin temel kavramlarını, bu sistemlerde kullanılan bileşenleri ve modelleme yaklaşımlarını öğretmektir. Öğrenciler, sistemlerin dinamik davranışlarını analiz edebilme, zaman düzleminde sistem yanıtlarını inceleyebilme ve temel düzeyde kontrol sistemi tasarımı gerçekleştirebilme becerisi kazandırmak.
Dersin İçeriği Kontrol Sistemlerine Giriş, Kontrol Sistemlerinin Yapısı Ve Kullanım Alanı. Otomatik Kontrol İle İlgili Örnek Uygulamalar, Laplace Dönüşümleri Ve Özellikleri. Bazı Standart Giriş Fonksiyonları Ve Bunların Laplace Dönüşümleri, Transfer Fonksiyonun Tanımı Ve Blok Şemaları, İşaret Akış Diyagramları, Fiziksel Sistemlerin Matematiksel Modellemesi, Birinci Ve İkinci Dereceden Transfer Fonksiyonun Temel Parametreleri, Doğrusal Kontrol Sistemlerinin Zaman Tanım Bölgesi Analizi, Kararlılık: Tanım Ve Routh-Hurwitz Kararlılık Kriteri, Açık Ve Kapalı Çevrim Sistemler: Kararlılık, Duyarlılık, İzleme Ve Bozucu Etki Tepkeleri, İleri Beslemeli Ve Geri Beslemeli Denetleyici Yapıları, Kontrol Sistemlerinin Tasarımı, Tipik Geri Beslemeli Kontrolörler: Oransal (P), Oransal Ve Entegral (Pı),Oransal, Entegral Ve Türev (Pıd), Mekatronik Sistemlerde Kontrol Uygulamaları.
Ders Öğrenme Kazanımları
# Öğrenme Kazanımı
1 Kontrol sistemlerine ilişkin temel kavramları tanımlar ve açıklar.
2 Kontrol sistemlerinin modellenmesinde kullanılan elektriksel ve mekaniksel elemanları tanır, bu elemanlar arasındaki ilişkileri doğru bir şekilde açıklar.
3 Sistemlerin temsilinde kullanılan blok diyagram, transfer fonksiyonu ve benzeri analiz araçlarını etkin şekilde uygular.
4 Doğrusal zamanla değişmeyen kontrol sistemlerini matematiksel olarak modeller.
5 Doğrusal kontrol sistemlerinin kararlılık, doğruluk ve geçici hâl performanslarını analiz eder.
6 Doğrusal kontrol sistemleri için uygun kontrolör tasarımı gerçekleştirir ve sistem performansını iyileştirir.
Ders Planı (Haftalık Konular)
Hafta Konular/Uygulamalar Yöntem
1. Hafta Sistem tanımı ve geribesleme kavramı Sunum (Hazırlık), Görüşme
2. Hafta Açık ve kapalı döngü denetim sistemlerinin yapıları ve özellikleri, transfer fonksiyonlarının hesabı. Örnek sistem uygulamaları Görüşme, Sunum (Hazırlık)
3. Hafta Elektriksel devrelerin blok diyagramlarının çıkarılması (RLC ve Op-amp) Görüşme, Sunum (Hazırlık)
4. Hafta Blok diyagramlarda sadeleştirme yöntemleri ve örnek uygulamalar Görüşme, Sunum (Hazırlık)
5. Hafta İşaret akış diyagramlarının özellikleri. Mason kazanç formülü ile transfer fonksiyonu hesabı ve örnek uygulamalar Görüşme, Sunum (Hazırlık)
6. Hafta Birinci ve ikinci dereceden sistemlerin zaman düzlemindeki cevaplarının incelenmesi Sunum (Hazırlık), Görüşme
7. Hafta Elektriksel ve mekaniksel elemanların modellenmesi ve aralarındaki ilişkiler Görüşme, Sunum (Hazırlık)
8. Hafta Frekans Domeninde Modelleme Görüşme, Sunum (Hazırlık)
9. Hafta Zaman Domeninde Modelleme Sunum (Hazırlık), Görüşme
10. Hafta Kararlılık ve Routh-Hurwitz Kriteri Görüşme, Sunum (Hazırlık)
11. Hafta Kararlılık ve Routh-Hurwitz Kriteri Sunum (Hazırlık), Görüşme
12. Hafta Oransal-İntegral Denetim Sistemi Sunum (Hazırlık), Görüşme
13. Hafta Oransal-İntegral İle Oransal-Türev Denetim Sistemleri Arasındaki Farklar Görüşme, Sunum (Hazırlık)
14. Hafta Oransal-İntegral-Türev Denetim Sistemi Kullanım Alanları Sunum (Hazırlık), Görüşme
*Ara sınav ve final sınav tarihleri 14 haftalık ders işleyiş planında belirtilmemiştir. Ara sınav ve final sınav tarihleri Üniversitemiz Senatosu kararı ile akademik takvimde belirtilen tarihlerde yapılmaktadır.
Ders - Program Yeterlilikleri İlişkileri
No Program Yeterlilikleri Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini Mekatronik Mühendisliği alanında uygulama becerisi kazandırmak
2 Bir Mekatronik sistemin tümünü veya bir bileşenini, gerçekçi koşullar altında tasarlama ve geliştirme becerisi kazandırmak
3 Mühendislik problemlerini tanımlama, modelleme ve çözme becerisi kazandırmak.
4 Proje yönetim, risk yönetimi, girişimcilik, yenilikçilik ile sürdürülebilir kalkınma farkındalığıyla güncel yazılım ve donanımları etkin bir biçimde kullanmak
5 Mesleki sorumluluk ve etik bilinç kazanmak
Dersin Öğrenme Kazanımlarının Program Yeterlilikleri İle İlişkisi
Program Yeterlilik DK1 DK2 DK3 DK4 DK5 DK6
PY1 2 2 2 2 2 2
PY2 4 4 4 4 4 4
PY3 4 4 4 4 4 4
PY4 4 4 4 4 4 4
PY5 2 2 2 2 2 2
Kaynaklar
Ders Kitabı veya Notu Ders Kitabı veya Ders Notu bulunmamaktadır.
Diğer Kaynaklar
  • Benjamin C. Kuo, Otomatik Kontrol Sistemleri, Çeviren ve Uyarlayan Atilla Bir, Literatür Yayıncılık, 1999.
  • İbrahim Yüksel, Otomatik Kontrol Sistem Dinamiği ve Denetim Sistemleri, Uludağ Üniversitesi - Bursa, 1997.
  • İbrahim Yüksel, Mesut Şengirgin, Gürsel Şefkat Çözümlü Otomatik Kontrol Problemleri Sistem Dinamiği ve Denetim Sistemleri, Uludağ Üniversitesi - Bursa, 2002.
  • M. Kemal Sarıoğlu, Otomatik Kontrol I-II, Birsen Yayınevi İstanbul, 1999.
  • Zafer Bingöl, Matlab ve Simulinkle Modelleme / Kontrol, Birsen Yayınevi, 2004.
  • Uğur Arifoğlu ve Cemalettin Kubat, Matlab ve Mühendislik Uygulamaları, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., 2003.
Değerlendirme Yöntemi
Güz Dönemi
Sorumlu Personel Grup Değerlendirme Yöntemi Yüzde
Dr. Öğr. Üyesi Beytullah BOZALİ Vize 50,00
Dr. Öğr. Üyesi Beytullah BOZALİ Final 50,00
Toplam 100,00
AKTS / İş Yükü Tablosu
AKTS / İş Yükü Tablosu Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Sınavlar
Ara Sınav 1 40 1 40
Final 62 1 62
Toplam İş Yükü 102
*AKTS = (Toplam İş Yükü) / 25,5 Dersin AKTS Kredisi 4,0