Ders Bilgileri

Ders Bilgileri
Ders Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Eleştiri Kuramları I TİY209 Türkçe Zorunlu 3. Yarıyıl 3 + 0 3,0 3,0
Ön Koşul Dersleri
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Verilişi Tartışma, Sözel Sunum
Dersin Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Pınar İNCEEFE
Dersi Veren(ler) Dr. Öğr. Üyesi Pınar İNCEEFE (Güz)
Dersin Amacı Bu dersin amacı; öğrencilerin farklı edebiyat ve eleştiri kuramlarını tanıyarak, tiyatro tarihin belli başlı oyunları üzerinde eleştirel, yaratıcı düşünme ve yazar yapıt-toplum ilişkisini sorgulama yetisi kazanmalarını sağlamaktır.
Dersin İçeriği Bu derste klasik dönemden günümüze kadar, temel eleştiri kuramları ele alınarak, yazınsal metinlerin ve kültürel yapıların çağdaş bir yaklaşımla incelenmesi için gereken temel oluşturulacaktır. Bu dönemde işlenecek konular klasik, aydınlama ve romantik dönem kuramları, Yeni Eleştiri ve Rus biçimciliği, yapısalcılık, alımlama estetiği, izlenimci eleştiri ve Marksist eleştiri kuramlarıdır.
Ders Öğrenme Kazanımları
# Öğrenme Kazanımı
1 Farklı eleştiri kuramlarını öğrenir.
2 Bir metnin farklı yöntemlerle okunabileceğini fark eder.
3 Tiyatro eleştirisi yazma becerisi gelişir.
Ders Planı (Haftalık Konular)
Hafta Konular/Uygulamalar Yöntem
1. Hafta Giriş Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Araştırma
2. Hafta Aristoteles'ten Bugüne Yansıtma Kuramı Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Araştırma
3. Hafta Yansıtma Kuramı'ndan doğan eleştiri kuramları "Tarihsel, Sosyolojik ve Marksist Eleştiri" Araştırma, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
5. Hafta Anlatımcılık Kuramı Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Araştırma
6. Hafta Anlatımcılık Kuramından doğan eleştiri kuramları "Biyografik Eleştiri- Psikanalitik Eleştiri" Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Araştırma
7. Hafta Biçimci Kuramlar Araştırma, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
8. Hafta Ara Sınav Araştırma, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
9. Hafta Biçimcilikten doğan eleştirel yaklaşımlar; "Yeni Eleştiri ve Yapısalcılık" Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Araştırma
10. Hafta Alımlama Kuramı Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Araştırma
11. Hafta Sosyolojik ve Markisist eleştirel yaklaşımla örnek oyun okuması Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Araştırma
12. Hafta Psikanalitk yaklaşımla örnek oyun okuması Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Araştırma
13. Hafta Yapısalcı yaklaşımla örnek oyun okuması Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları, Araştırma
14. Hafta Eleştiri kuramlarının karşılaştırmalı değerlendirilmesi Araştırma, Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları
*Ara sınav ve final sınav tarihleri 14 haftalık ders işleyiş planında belirtilmemiştir. Ara sınav ve final sınav tarihleri Üniversitemiz Senatosu kararı ile akademik takvimde belirtilen tarihlerde yapılmaktadır.
Ders - Program Yeterlilikleri İlişkileri
No Program Yeterlilikleri Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Sahne gösterimi ve oyun metni eleştirisi ile dramaturgi yöntemlerine ilişkin kuramsal ve uygulamalı bilgiye sahip olur.
2 Tiyatro kuramları, tarihi, kültürü ve estetiği konularına ilişkin bilgiye sahip olarak alanın zaman içinde geçirdiği kuramsal ve uygulamaya yönelik değişimleri içselleştirip bunları karşılaştırmalı olarak değerlendirme becerisi edinir.
3 Dram sanatına ilişkin öğeler, yöntem ve teknikler konusunda kuramsal bilgiye sahip olur ve bunları uygulama ile bütünleştirme becerisi edinir.
4 Genel olarak sanata, özel olarak tiyatroya ilişkin sanatsal ve akademik araştırma yöntemleri ve etiği konularında bilgi sahibi olur.
5 Tiyatro alanının içindeki alt disiplinlere (oyunculuk, yönetmenlik, dramatik yazarlık, sahne tasarımı, dramaturgi) ilişkin bilgiye sahip olur ve bu alt disiplinler arasındaki ilişkiyi kurar.
6 Dramatik bir metin üzerine yönetmen ve öteki paydaşlarla birlikte sahnelemeye yönelik olarak yaratıcı ve eleştirel biçimde çalışabilecek çözümlemeye dayalı yorumlama becerisine sahip olur.
7 Dram sanatına ilişkin edindiği bilgiyi yaratıcı düşünceye çevirerek yenilikçi ve özgün eserler ortaya koyar.
8 Dram sanatına ilişkin proje üretim süreçleri içinde bağımsız olarak veya bir ekip içinde meslektaşları ile birlikte uyumlu ve üretken biçimde çalışabilecek bilgi birikimine ve estetik duyarlılığa sahip olur.
9 Dram sanatı ile ilgili konuları ve çalışmaları, gerek meslektaşları, gerek toplumun geri kalan üyelerine etkin ve doğru biçimde aktarabilecek iletişim becerisine ve bunun sonuçlarını değerlendirebilecek çözümleme gücüne sahip olur.
10 Sahne sanatları alanında Türkiye ve dünyadaki çağdaş gelişmeleri izleyerek ulusal ve uluslararası değerler hakkında bilgi sahibi olur.
11 Eleştirel ve yaratıcı düşünme becerileri ile birlikte, düşüncelerini sözel, bedensel ve yazınsal olarak ifade etme becerisi gelişir.
12 Tiyatronun diğer sanatlar (edebiyat, sinema, opera, müzik, dans, resim, heykel, vb.) ve sosyal bilimler (felsefe, antropoloji, sosyoloji, estetik, sanat tarihi, siyaset bilimi, vb.) ile bağlantıları hakkında bilgi sahibi olur ve kendi alanında bu disiplinlerarası bakış açısından yararlanarak araştırma ve üretim yapar.
13 Dram sanatının gerektirdiği güncel bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.
14 Uygarlıklar tarihinin toplumsal, ekonomik, siyasal ve özellikle de kültürel mirası ile bağlantı kurma becerisi geliştirir ve bu değerleri hazırlayacağı proje ve etkinlikler aracılığıyla yaşadığı sosyal çevrede yaygınlaştırmak üzere çaba harcar.
Dersin Öğrenme Kazanımlarının Program Yeterlilikleri İle İlişkisi
Program Yeterlilik DK1 DK2 DK3
PY1 2 2 2
PY2 1 1 1
PY3 1 1 1
PY4 0 0 0
PY5 1 1 1
PY6 3 3 3
PY7 1 1 1
PY8 0 0 0
PY9 1 1 1
PY10 2 2 2
PY11 5 5 5
PY12 2 2 2
PY13 0 0 0
PY14 1 1 1
Kaynaklar
Ders Kitabı veya Notu Ders Kitabı veya Ders Notu bulunmamaktadır.
Diğer Kaynaklar
  • Moran, B., Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim Yayıncılık, İstanbul: 2004.
  • Eagleton, T., Edebiyat Kuramı, çev. Esen Tarım, Ayrıntı Yayınları, İstanbul: 1990.
  • Eagleton, T., Eleştiri ve İdeoloji, çev. E.Tarım-S. Öztopbaş, İletişim Yayınları, İstanbul: 1985.
  • Yücel, T., Eleştiri Kuramları, İş Bankası Yayınları, İstanbul: 1994.
  • Uçan, H., Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim, İz Yayıncılık, İstanbul: 2016.
Değerlendirme Yöntemi
Güz Dönemi
Sorumlu Personel Grup Değerlendirme Yöntemi Yüzde
Dr. Öğr. Üyesi Pınar İNCEEFE Vize 40,00
Dr. Öğr. Üyesi Pınar İNCEEFE Final 60,00
Toplam 100,00
AKTS / İş Yükü Tablosu
AKTS / İş Yükü Tablosu Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders İçi
Ders Saati (14 Hafta) 14 2 28
Ders Dışı
Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları 13 2 26
Araştırma 5 2 10
Sınavlar
Ara Sınav 1 1 4 4
Final 1 8,5 8,5
Toplam İş Yükü 76,5
*AKTS = (Toplam İş Yükü) / 25,5 Dersin AKTS Kredisi 3,0