Ders Bilgileri

Ders Bilgileri
Ders Adı Kodu Dili Türü Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Hidrolik Pnömatik KNT2103 Türkçe Zorunlu 4. Yarıyıl 3 + 1 4,0 4,0
Ön Koşul Dersleri
Dersin Seviyesi Ön Lisans
Dersin Verilişi Yüzyüze
Dersin Koordinatörü
Dersi Veren(ler) Dr. Öğr. Üyesi Süleyman ÇEVEN (Güz)
Dersin Amacı Temel hidrolik ve pnomatik bilgilerinin verilmesi, Hidrolik sistemlerin işletimleri ve bakımları, Hidrolik sistemlerdeki arızalar ve giderilme yöntemlerinin öğretilmesi
Dersin İçeriği Temel hidrolik prensipler ve semboller, hidrolik Sistemler, hidrolik pompalar, Hidrolik sistemlerde kullanılan valfler ve bağlantı parçaları, Hidrolik motorlar, Hidrolik silindirler (Aktuatörler), Hidrolik sistemlerin işletimleri ve bakımları, Hidrolik sistemlerdeki arızalar ve giderilme yöntemleri,Basınç düşürücülü hidrolik düzenek Temel Pnomatik prensipleri ve sembolleri denetim ilkeleri, Denetleyiciler, Denetim diyagramları, Hava besleme, Silindirler ve valfler, Piston hız kontrolü, Sıralı kontrol, Pnomatik sistemlerin işletimleri ve bakımları, mantık ve hava kumandalı valflerinin bulunduğu pnomatik devre, Pnomatik sistemlerdeki arızalar ve giderilme yöntemleri, Gözetim sistemleri, Elektrikli kontroller için güç kaynağı, röleler, butonlar ve izoleli kablolar.
Ders Öğrenme Kazanımları
# Öğrenme Kazanımı
1 Hidrolik ve pnömatik hakkında temel kanunları ve elemanları bilir
1 Bilgisayarlı Veri toplama ve kontrol için gerekli temel yazılım ve donanımı tanıyabilir.
2 Güncel bir SCADA programının konfigürasyonunu yapar ve bir bütün olarak kontrol sistemlerinde kullanabilir.
2 Hidrolik ve pnömatik devre tasarımı ve arıza tespiti öğretilerini kazanır
3 Kullanılan SCADA programının farklı marka PLC’ler ile iletişim kurmasını sağlar.
Ders Planı (Haftalık Konular)
Hafta Konular/Uygulamalar Yöntem
1. Hafta Pnömatik Devre Elemanları
1. Hafta Endüstride bilgisayarlı veri toplama ve kontrolün gelişim süreci ve endsütriyel kontrol evreleri: analog kontrol, elektronik kontrol, doğrudan bilgisayarlı kontrol, süpervizör kontrol, dağıtık kontrol, programlı kontrol ve entegre kontrol yaklaşımları.
2. Hafta Bilgisayarla veri toplama ve kontrola olan endüstriyel ihtiyaçlar, PLC ve SCADA ile ilgili temel kavramlar, Bilgisayarlı Veri Toplama ve Kontrol (SCADA) programlarının tanımı, scada yazılımlarının uygulama alanları.
2. Hafta Pnömatik Devre Tasarım Devre Elemanları
3. Hafta Pnömatik Devre Tasarımı- Pnömatik Sistemler
3. Hafta Bilgisayar ile veri toplamanın temel kavramları ve aşamaları: analog ve sayısal işaretler, veri edinim donanım ve yazılımları, haberleşme protokolleri (RS-232, RS-485).
4. Hafta Bilgisayarlı Veri Toplama ve Kontrol yazılımlarının avantaj ve dezavantajlar, PLC-SCADA arasında olması gereken donanımlar(haberleşme modülleri), Scada sisteminin yapısı: RTU, MTU ve haberleşme ağı tanımları.
4. Hafta Pnömatik Sistemler, Elektropnömatik Devre Elemanları
5. Hafta Pnömatik Sistemler, Elektropnömatik Devre Elemanları
5. Hafta SCADA sisteminin temel elemanları: RTU' ların donanımsal özellikleri, çalışması ve yerine getirebileceği görevler. PLC'lerin RTU olarak kullanılması, bilgisayarlı RTU yapıları. MTU' ların özellikleri, görevleri, kullanılan yazılımlar ve donanımlar. Merkezi kontrol odaları ve bileşenleri.
6. Hafta SIEMENS-WINCC demo SCADA programının tanıtılması. WINCC programının kurulumu, gerekli donanım tanımları ve programın ana ekran bileşenlerinin açıklanması.
6. Hafta Elektropnömatik Sistemler
7. Hafta Elektropnömatik Devre Tasarımı ve Uygulaması
7. Hafta WİNCC de örnek bir uygulamanın gösterilmesi. Bir scada proje dosyasının oluşturulması. PLC sürücülerinin porjeye tanıtılması. Etiket ve gruplarının tanımlanması. Projede iç ve dış etiketlerin oluşturularak gruplanması, etiketlere PLC adreslerinin atanması.
8. Hafta WİNCC de örnek bir uygulamanın gösterilmesi. Bir scada proje dosyasının oluşturulması. PLC sürücülerinin porjeye tanıtılması. Etiket ve gruplarının tanımlanması. Projede iç ve dış etiketlerin oluşturularak gruplanması, etiketlere PLC adreslerinin atanması.
8. Hafta Elektropnömatik Devre Tasarımı ve Uygulaması
9. Hafta Elektropnömatik Devre Tasarımı ve Uygulaması
9. Hafta SCADA ekranı için süreç resimlerinin oluşturulacağı grafik tasarımcısının incelenmesi ve bir süreç resminin hazırlanması. SCADA ekranında farklı izleme sayfaları oluşturarak bir buton aracılığı ile bu sayfalar arasında geçişlerin yapılması.
10. Hafta Bir butonla PLC ye kontrol komutu gönderilmesi. Scada ekranında hazırlanan süreç resimlerinin hareketlendirilmesi ve süreç değişkenlerine atanması yolu ile sürecin ekrandan takibi.
10. Hafta Güç Devre Parçaları- Hidrolik Devre Tasarımı
11. Hafta Tank seviyesinin görüntülenmesi uygulaması. Scada ekranında I/O alanı oluşturulması, projenin aktfileştirlmesi ve Wincc etiket simülatörünün kullanımı.
11. Hafta Hidrolik Sistemler- Elektrohidrolik devre elemanları
12. Hafta Projede arşiv oluşturulması ve zamanlayıcı kurulumu.
12. Hafta Hidrolik Sistemler- Elektrohidrolik devre elemanları
13. Hafta Scada ekranında gerçek zamanlı trend pencerelerinin oluşturulması. Scada ekranında çizelgelerin oluşturulması ve süreç değişkenlerinin bu tablolara kayıt edilmesi.
13. Hafta Hidrolik Sistemler- Elektrohidrolik devre elemanları
14. Hafta ElektroHidrolik Devreler
14. Hafta Wincc de Alarm mesajlarının oluşturulması ve görünüm ayarları ile limit değerlerin belirlenmesi. Wincc rapor tasarımcısı ve süreç ile ilgili raporların alınması, yazdırma parametrelerinin ayarlanması.
*Ara sınav ve final sınav tarihleri 14 haftalık ders işleyiş planında belirtilmemiştir. Ara sınav ve final sınav tarihleri Üniversitemiz Senatosu kararı ile akademik takvimde belirtilen tarihlerde yapılmaktadır.
Ders - Program Yeterlilikleri İlişkileri
No Program Yeterlilikleri Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Orta öğretimde kazanmış olduğu mesleki yeterlilikler üzerine uygulama ile desteklenen bir alanda bilgi/beceriye sahip olabilmeli
1 Orta öğretimde kazanmış olduğu mesleki yeterlilikler üzerine uygulama ile desteklenen bir alanda bilgi/beceriye sahip olabilmeli
2 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi ile ilgili edindiği kuramsal bilgilerini kullanabilmeli
2 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi ile ilgili edindiği kuramsal bilgilerini kullanabilmeli
2 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi ile ilgili edindiği kuramsal bilgilerini kullanabilmeli
3 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi ile ilgili pratik uygulamalarda gereken teorik bilgileri, el ve/veya düşünsel becerileri kullanabilmeli
3 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi ile ilgili pratik uygulamalarda gereken teorik bilgileri, el ve/veya düşünsel becerileri kullanabilmeli
4 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisinde bağımsız olarak öğrendiklerini uygulayabilmeli
4 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisinde bağımsız olarak öğrendiklerini uygulayabilmeli
5 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi ile ilgili çalışmalarda öngörülemeyen problemleri belirleyebilmeli ve çözüm üretebilmeli
5 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi ile ilgili çalışmalarda öngörülemeyen problemleri belirleyebilmeli ve çözüm üretebilmeli
5 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi ile ilgili çalışmalarda öngörülemeyen problemleri belirleyebilmeli ve çözüm üretebilmeli
7 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincinde olmalı ve bunu gerçekleştirebilmeli
8 Kontrol ve Otomasyon Teknolojisi ile ilgili konularda kişi ve kurumları bilgilendirebilmek için düşüncelerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilmeli
11 Mesleki özgüvene sahibi olabilmeli
11 Mesleki özgüvene sahibi olabilmeli
12 Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanmak, bilgisayar destekli etkinlikleri uygular
12 Alanının gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanmak, bilgisayar destekli etkinlikleri uygular
Dersin Öğrenme Kazanımlarının Program Yeterlilikleri İle İlişkisi
Program Yeterlilik DK1 DK2 DK3 DK4 DK5
PY1 50 50 50 50 50
PY2 3 3 3 3 3
PY3 4 4 4 4 4
PY4 5 5 5 5 5
PY5 8 8 8 8 8
PY7 4 4 4 4 4
PY8 4 4 4 4 4
PY11 4 4 4 4 4
PY12 3 3 3 3 3
Kaynaklar
Ders Kitabı veya Notu Ders Kitabı veya Ders Notu bulunmamaktadır.
Diğer Kaynaklar
  • Pnömatik Akışkan Gücü, Mert Yayınları
  • Hidrolik ve Pnömatik, Modul Yayınları
  • Hidrolik, Pnömatik, Elektropnömatik, Elektrohidrolik, FESTO yayınları
  • Siemens-WINCC-5.0 kullanım klavuzu, *Practical SCADA for Industry, D. Bailey-E.Wright,Elsevier, * Veri edinimi, J.Park
AKTS / İş Yükü Tablosu
AKTS / İş Yükü Tablosu Sayısı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders İçi
Ders Saati (14 Hafta) 14 4 56
Ders Dışı
Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları 15 1 15
Araştırma 4 1 4
Diğer Faaliyetler 15 1 15
Sınavlar
Ara Sınav 1 1 1 1
Ödev 1 10 1 10
Final 1 1 1
Toplam İş Yükü 102
*AKTS = (Toplam İş Yükü) / 25,5 Dersin AKTS Kredisi 4,0