| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Kontrol Sistemlerine Giriş | MEM383 | 5. Yarıyıl | 3 + 0 | 3,0 | 4,0 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | Yüz yüze |
| Dersin Koordinatörü |
Öğr. Gör. Dr. Beytullah BOZALİ |
| Dersi Veren(ler) | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Bu dersin amacı, öğrencilere kontrol sistemlerinin temel kavramlarını, bu sistemlerde kullanılan bileşenleri ve modelleme yaklaşımlarını öğretmektir. Öğrenciler, sistemlerin dinamik davranışlarını analiz edebilme, zaman düzleminde sistem yanıtlarını inceleyebilme ve temel düzeyde kontrol sistemi tasarımı gerçekleştirebilme becerisi kazandırmak. |
| Dersin İçeriği | Kontrol Sistemlerine Giriş, Kontrol Sistemlerinin Yapısı Ve Kullanım Alanı. Otomatik Kontrol İle İlgili Örnek Uygulamalar, Laplace Dönüşümleri Ve Özellikleri. Bazı Standart Giriş Fonksiyonları Ve Bunların Laplace Dönüşümleri, Transfer Fonksiyonun Tanımı Ve Blok Şemaları, İşaret Akış Diyagramları, Fiziksel Sistemlerin Matematiksel Modellemesi, Birinci Ve İkinci Dereceden Transfer Fonksiyonun Temel Parametreleri, Doğrusal Kontrol Sistemlerinin Zaman Tanım Bölgesi Analizi, Kararlılık: Tanım Ve Routh-Hurwitz Kararlılık Kriteri, Açık Ve Kapalı Çevrim Sistemler: Kararlılık, Duyarlılık, İzleme Ve Bozucu Etki Tepkeleri, İleri Beslemeli Ve Geri Beslemeli Denetleyici Yapıları, Kontrol Sistemlerinin Tasarımı, Tipik Geri Beslemeli Kontrolörler: Oransal (P), Oransal Ve Entegral (Pı),Oransal, Entegral Ve Türev (Pıd), Mekatronik Sistemlerde Kontrol Uygulamaları. |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- Kontrol sistemlerine ilişkin temel kavramları tanımlar ve açıklar. - Kontrol sistemlerinin modellenmesinde kullanılan elektriksel ve mekaniksel elemanları tanır, bu elemanlar arasındaki ilişkileri doğru bir şekilde açıklar. - Sistemlerin temsilinde kullanılan blok diyagram, transfer fonksiyonu ve benzeri analiz araçlarını etkin şekilde uygular. - Doğrusal zamanla değişmeyen kontrol sistemlerini matematiksel olarak modeller. - Doğrusal kontrol sistemlerinin kararlılık, doğruluk ve geçici hâl performanslarını analiz eder. - Doğrusal kontrol sistemleri için uygun kontrolör tasarımı gerçekleştirir ve sistem performansını iyileştirir. |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | Sistem tanımı ve geribesleme kavramı | Görsel Sunum Sözel Anlatım Ders Saati |
| 2. Hafta | Açık ve kapalı döngü denetim sistemlerinin yapıları ve özellikleri, transfer fonksiyonlarının hesabı. Örnek sistem uygulamaları | Sözel Anlatım Görsel Sunum Ders Saati |
| 3. Hafta | Elektriksel devrelerin blok diyagramlarının çıkarılması (RLC ve Op-amp) | Sözel Anlatım Görsel Sunum Ders Saati |
| 4. Hafta | Blok diyagramlarda sadeleştirme yöntemleri ve örnek uygulamalar | Sözel Anlatım Ders Saati Görsel Sunum |
| 5. Hafta | İşaret akış diyagramlarının özellikleri. Mason kazanç formülü ile transfer fonksiyonu hesabı ve örnek uygulamalar | Sözel Anlatım Görsel Sunum Ders Saati |
| 6. Hafta | Birinci ve ikinci dereceden sistemlerin zaman düzlemindeki cevaplarının incelenmesi | Ders Saati Görsel Sunum Sözel Anlatım |
| 7. Hafta | Elektriksel ve mekaniksel elemanların modellenmesi ve aralarındaki ilişkiler | Sözel Anlatım Görsel Sunum Ders Saati |
| 8. Hafta | Frekans Domeninde Modelleme | Görsel Sunum Sözel Anlatım Ders Saati |
| 9. Hafta | Zaman Domeninde Modelleme | Görsel Sunum Sözel Anlatım Ders Saati |
| 10. Hafta | Kararlılık ve Routh-Hurwitz Kriteri | Görsel Sunum Ders Saati Sözel Anlatım |
| 11. Hafta | Kararlılık ve Routh-Hurwitz Kriteri | Ders Saati Görsel Sunum Sözel Anlatım |
| 12. Hafta | Oransal-İntegral Denetim Sistemi | Görsel Sunum Ders Saati Sözel Anlatım |
| 13. Hafta | Oransal-İntegral İle Oransal-Türev Denetim Sistemleri Arasındaki Farklar | Ders Saati Sözel Anlatım Görsel Sunum |
| 14. Hafta | Oransal-İntegral-Türev Denetim Sistemi Kullanım Alanları | Sözel Anlatım Görsel Sunum Ders Saati |
| Benjamin C. Kuo, Otomatik Kontrol Sistemleri, Çeviren ve Uyarlayan Atilla Bir, Literatür Yayıncılık, 1999. |
| İbrahim Yüksel, Otomatik Kontrol Sistem Dinamiği ve Denetim Sistemleri, Uludağ Üniversitesi - Bursa, 1997. |
| İbrahim Yüksel, Mesut Şengirgin, Gürsel Şefkat Çözümlü Otomatik Kontrol Problemleri Sistem Dinamiği ve Denetim Sistemleri, Uludağ Üniversitesi - Bursa, 2002. |
| M. Kemal Sarıoğlu, Otomatik Kontrol I-II, Birsen Yayınevi İstanbul, 1999. |
| Zafer Bingöl, Matlab ve Simulinkle Modelleme / Kontrol, Birsen Yayınevi, 2004. |
| Uğur Arifoğlu ve Cemalettin Kubat, Matlab ve Mühendislik Uygulamaları, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., 2003. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | Ölçme Yöntemi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PY1 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40,60 |
| PY2 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40,60 |
| PY3 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40,60 |
| PY4 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40,60 |
| PY5 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40,60 |
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav 1 | 40 | 1 | 40 |
| Final | 62 | 1 | 62 |
| Toplam İş Yükü | 102 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 4,0 | ||
