| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Sanat ve Tasarım Felsefesi | GİT204 | 4. Yarıyıl | 3 + 0 | 3,0 | 4,0 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | |
| Dersin Koordinatörü |
Dr. Öğr. Üyesi AYŞE USLU |
| Dersi Verenler |
Dr. Öğr. Üyesi AYŞE USLU |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Bu ders iki modülden oluşmaktadır; birincisi, öğrencilerin, sanat ve sanatlar üzerine geliştirilmiş felsefi söylemler üzerine düşünmesi, bunları sorgulaması ve felsefi fikirlerin sanatsal olarak önemini araştırmasını sağlamak amaçlı tasarlanmıştır. İkincisi, tasarım öğrencilerine ve uygulayıcılarına, tasarımla alakalı temel felsefi problemleri ve bu problemlere dönük farklı yaklaşımlar arasındaki bağlantıları göstermek amaçlı tasarlanmıştır. |
| Dersin İçeriği | Dersin birinci aşamasında, sanatın ontolojisi ve değeri, örneklendirmeli olarak uygulama alanlarından yola çıkılarak sorgulanacaktır. sanat felsefesi alanındaki temel kavramsal tartışmalar öğrencilere tanıtılarak, tasarımla sanat arasındaki ilişkiyi kurmalarına yardımcı olunacaktır. Dersin ikinci aşamasında, tasarımla alakalı temel felsefi problemler ve bu problemlere dönük farklı yaklaşımlar arasındaki bağlantılar üzerinde durulacaktır. Dersin ikinci aşamasının temel odak noktası, tasarım alanındaki modernist fikirleri tanıtmak ve bunları eleştirel bir bakışla değerlendirme fırsatı yaratmaktır. Söz konusu modernist fikirler tasarım dünyasında kullanımı güncelliğini korumasa da, felsefi sorgulama için iyi bir başlangıç noktası olabilirler. Bu bağlamda dersin kapsamına giren konulardan bazıları şöyle sıralanabilir; tasarım kuramcılarına ve felsefecilerine göre tasarım nedir? Tasarımda problem çözme yöntemleri nelerdir? Bu yöntemlerin yarattığı felsefi problemler nelerdir? Bu problemler karşısında modernizm nasıl çözümler getirmiştir? Tasarımda işlevin ne olduğuna dair felsefi kuramlar nelerdir? İşlev ve estetik güzellik arasındaki ilişki nedir? Tasarımın etik boyutta tüketim kültürüyle ilişkisi nedir? Tasarımın etik karar alma mekanizmaları üzerinde bir etkisi var mıdır? |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- Sanat fenomenleri aracılığıyla ortaya atılmış felsefi tartışmalarla tanışıklık kazanacaklardır. - Sanat felsefesi alanında temel bazı felsefi yaklaşım ve argümanları tanıyacaklardır. - Sanat Felsefesi alanındaki tartışmalar ve yaklaşımlarla ilgili düşünme ve açık argümanlar geliştirme yetilerini geliştireceklerdir - Doğrudan sanat pratiği üzerine düşünerek, uygulamalı alanların içinden bakarak ontolojik sorgulamayla beslenen felsefi bir bakış açısı kazanacaklardır. - Sanat etkinliği üzerine düşünme ve kavramsal analiz oluşturabilme yetisi geliştireceklerdir. - Kendi sanat pratiklerini, bilgi, etik, estetik ve gerçekliğin doğasıyla ilgili kuramsal tartışmalarla besleyerek geliştirebileceklerdir. - Tasarım alanıyla bağlantılı felsefi tartışmalar ve bu tartışmalara dair temel bazı felsefi konum ve argümanlarla tanışıklık kazanacaklardır. - Tasarım etkinliği üzerine düşünme, kendi açık argümanlarını geliştirme ve kavramsal analiz oluşturabilme yetisi geliştireceklerdir. - Tasarım felsefesi alanında ortaya atılmış sorulara vakıf olarak, bu tartışmaların tasarım alanındaki güncel pratik kaygılarla ilişkisini kurabilecek ve ifade edebileceklerdir. - yeni bir tasarım araştırması oluştururken, temel kuramsal meseleleri tespit etme, bunları ifade etme ve pratiklerini bu bulgular ışığında yeniden yapılandırma yetisi geliştireceklerdir. |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | Sanat ve Tasarım Felsefesine Giriş | |
| 2. Hafta | Mimesis: Platon & Aristoteles & Augustinus Sanatı Tanımlamadaki Sorunlar. Temsil, sanatı tanımlamanın zorunlu ve yeterli koşulu olabilir mi? | |
| 3. Hafta | Duyguların İfadesi Olarak Sanat: Tolstoy; İfade, sanatı tanımlamanın zorunlu ve yeterli koşulu olabilir mi? | |
| 4. Hafta | Marksist Estetik: Brecht & G. Lukács; Form, sanatı tanımlamanın zorunlu ve yeterli koşulu olabilir mi? | |
| 5. Hafta | Deneyim olarak Sanat: Dewey & Estetik Yargı: Kant; Estetik Deneyim, sanatı tanımlamanın zorunlu ve yeterli koşulu olabilir mi? | |
| 6. Hafta | Sanatın Ne Olduğunu Belirlemek ve Değerlendirmek I: Neo-Wittgensteincı Aile Benzerliği Kuramı | |
| 7. Hafta | Sanatın Ne Olduğunu Belirlemek ve Değerlendirmek II: Anlatı Yaklaşımı; Sanatın Sonundan Sonra: Arthur C. Danto | |
| 8. Hafta | Ara Sınav | |
| 9. Hafta | Ontolojik sorular: Tasarım nedir? Tasarımın diğer üretim etkinlikleriyle ilişkisi: Felsefe, bilim, teknik ve sanat. Tasarımcılar ne türden şeyler üretirler? Farklı tasarım tanımları ve bunların sınırlılıklarının analitik incelenmesi. Tasarımcı kimdir ve toplumdaki rolü nedir? | |
| 10. Hafta | Tasarım olarak Endüstri Ürünü ve Estetik; Endüstri Ürününde Biçim Sorunu; Endüstri Ürünü, Meta ve Moda İlişkisinde Tasarımın Yeri | |
| 11. Hafta | Tasarımın Karşılaştığı Problemler: tasarım hangi bakımlardan diğer alanlardan ayrılır? Tasarımın yöntemini belirleme sorunu. Tasarımcı, tasarım problemlerinin çözümü adına nasıl rasyonel bir yaklaşım geliştirir? Tasarım alanının epistemolojik problemlerine çeşitli kuramsal çözüm önerileri. | |
| 12. Hafta | Modernizmin kaynakları. Modernizm tasarımın karşılaştığı problemlere ne türden çözümler geliştirmiştir? Adolf Loos ve Virgini Postrel’in güncel tasarım felsefeleri arasında karşılaştırma. Modernizmin tasarımın problemlerine getirdiği çözümlerin eleştirisi. İfade kuramı vs. Süsleme anlayışı. “Daha iyi gerçekleşme Kuramının” avantajları (The Better Realization Argument) ve dezavantajları. | |
| 13. Hafta | İşlev kavramı I: yönelimsel işlev kuramları, evrimsel işlev kuramları. Evrimsel işlev kuramlarının eleştirisi; İşlev kavramı II: İşlev, form ve estetik arasındaki ilişki. İşlevsel güzellik kavramı nedir? Tasarımda iyi zevk, kötü zevk nedir? | |
| 14. Hafta | Tasarım Etiği: Tüketimcilik. İhtiyaçlar ve arzular arasında fark ortaya koymak. Tasarım ahlaki çerçeveleri değiştirir mi? |
| Philosophy of Art, Noel Carroll, London: Routledge. 1999. |
| The Philosophy of Design, Glenn Parsons, Cambridge: Polity Press. 2016. |
| Sanat ve Estetik Kuramları, Nejat Bozkurt, Asa Yayınları. 2000. |
| İsmail Tunalı, 2004, Tasarım Felsefesine Giriş, Yapı Yayın. |
| Arthur Danto, 2010, Sanatın Sonundan Sonra, Ayrıntı Yay. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | DK7 | DK8 | DK9 | DK10 | Ölçme Yöntemi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PY1 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 40,60 |
| PY2 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 40,60 |
| PY3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 40,60 |
| PY4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 40,60 |
| PY5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40,60 |
| PY6 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 40,60 |
| PY7 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40,60 |
| PY8 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 40,60 |
| PY9 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 | 40,60 |
| PY10 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 40,60 |
| PY11 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40,60 |
| PY12 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 40,60 |
| PY13 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 40,60 |
| PY14 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 40,60 |
| PY15 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 40,60 |
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav 1 | 1 | 1 | 1 |
| Ödev 1 | 1 | 30 | 30 |
| Final | 1 | 1 | 1 |
| Uygulama | 14 | 1 | 14 |
| Uygulama DS | 14 | 1 | 14 |
| Sınıf İçi Etkinlik | 14 | 3 | 42 |
| Toplam İş Yükü | 102 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 4,0 | ||
