| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Mimarlıkta Tipo-Morfolojik Çözümleme: Kuram ve İlkeler | MMR 523 | 3 + 0 | 3,0 | 8,0 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisansüstü |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | Ders anlatımı, ödevler, sunumlar |
| Dersin Koordinatörü | |
| Dersi Verenler |
Dr. Öğr. Üyesi Duygu GÖKÇE |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Kent dokusunun sürdürülebilirliğinin önemli bir ölçütü yapılı çevrenin sadece mimari (tipolojik) veya sadece kentsel (morfolojik) ölçekte deneyimlenmesi değil, bu iki ölçek arasında kurulan bir köprü aracılığıyla da okunabilmesidir. Bu bağlamda bu dersin amacı yapılı çevrenin tipo-morfolojik yöntemle okunabilmesi için gerekli kuram teori ve ilkelerin alt yapısını oluşturarak öğrencilerin kente oda kadar küçük mimari ölçekten başlayarak bina, parsel, blok oluşumları üzerinden kentin bütününü daha geniş bir perspektiften anlamalarını sağlamaktır. |
| Dersin İçeriği | Kent Morfolojisi ve mimarlıkta tip kavramı, Kentsel morfoloji yaklaşımları, İngiliz, Fransız ve İtalyan ekolleri, vb. |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- Mimarlık ta tip kavramının tarihsel gelişimi üzerinden tipolojik, morfolojik ve tipo-morfolojik ilişkileri güncel bakış açısıyla yeniden irdeleyebilme - Mimarlık ve Kent Planlaması disiplinleri arası etkileşimleri mekân analizleri üzerinden kavrama - Yapılı çevrenin tasarımsal dönüşüm sürecinin sistematik bir yaklaşımla analiz edebilme yetisi kazanma - Mekân analizi yöntemlerinin uygulanmasındaki coğrafi ve kültürel farklılıklardan kaynaklı sorunları tespit edebilme ve eleştirel gözle değerlendirme - Bağlama göre tespit edilen sorunların çözümüne katkıda bulunabilme - Mekân analizi yöntemlerinin yetkin olduğu mekânsal ölçeklerin tespiti - Söz konusu metotların farklı ölçeklerde uygulanabilme imkanlarını test edebilme - Söz konusu tarihi teori ve kuramları kavrayan öğrencilerin analiz ve değerlendirmelerini güncel tasarım sürecine aktarabilmesi |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | Tanışma ve dersin genel yapısı hakkında görüşler bildirme | |
| 2. Hafta | Kent Morfolojisinin tanımı ve amacı; Mimarlıkta tip kavramının tanımı ve tarihsel gelişim süreci | |
| 3. Hafta | Kent morfolojisi yaklaşımlarına giriş: kuramsal altyapıları, kent morfolojisi analiz yöntemleri, araştırma prensipleri ve morfolojik analiz nedenleri | |
| 4. Hafta | Kent morfolojisine yön veren okullar | |
| 5. Hafta | Kent formunun bileşenleri: Tipolojik ve morfolojik öğeler ve bu mekânsal elemanların ayrımındaki mekan ölçeğinin tanımlanmasından kaynaklı sorunlar | |
| 6. Hafta | Kent formunun analizinde mimari ve kentsel ölçek arası dengenin kurulması: Conzen, Caniggia, ve Kropf ‘un kent formu analiz yöntemleri | |
| 7. Hafta | Mimarlıkta morfogenetik kavramı; Mimarlıkta morfogenetik değişim ve morfogenetik eşikler | |
| 8. Hafta | Vize haftası | |
| 9. Hafta | Mimarlıkta Tipomorfoloji; Tipomorfolojinin amacı ve kent mekânına bakışı | |
| 10. Hafta | Tipo-morfolojinin temel yapı taşları; form, ölçek, zaman | |
| 11. Hafta | Kentlerin tipo-morfolojik evriminin tipolojik süreç kavramı üzerinden sistematik analizi | |
| 12. Hafta | Tipo-morfolojik üsluplar: İtalyan Muratori ve Caniggia Ekolü | |
| 13. Hafta | Tipo-morfolojik üsluplar: İngiliz Conzen Ekolü ve Fransız Versailles Okulu | |
| 14. Hafta | Tipo-morfolojik çözümlemenin günümüz kullanım alanları ve tasarım sürecine etkisinin örnekler üzerinden incelenmesi |
| Caniggia, G. & Maffei, G.L., 2001. Architectural Composition and Building Typology: Interpreting Basic Building. Translated by Fraser, S.J. Firenze: Alinea Editrice. |
| Chen, F. & Thwaites, K., 2013. Chinese Urban design: The Typo morphological Approach. Surrey: Ashgate Publishing Limited. |
| Conzen, M.R.G., 1960. Alnwick, Northumberland: A study in town-plan analysis. Institute of British Geographers Publication, 27. |
| Kropf, K., 2009. Aspects of urban form. Urban Morphology, 13(2), pp.105-120. |
| Kropf, K., 2014. Ambiguity in the definition of built form. Urban Morphology, 18(1), pp.41-57. |
| Moudon, A.V. 1994. `Getting to know the built landscape: typomorphology', in Franck, K. and Scheekloth, L. (eds) Ordering space: types in architecture and design Van Nostrand Reinhold, New York |
| Moudon, A.V. 1997. `Urban morphology as an emerging interdisciplinary field', Urban Morphology vol. 1 pp. 3-10 |
| Oliveira, V., 2016. Urban Morphology: An Introduction to the Study of Physical Form of Cities. Porto: Springer, The Urban Book Series. |
| Samuels, I., 1999. A typomorphological approach to design: The plan for St. Gervais. Urban Design International, 4, pp.129-141. |
| Samuels, I., 2008. Typomorphology and urban design practice. Urban Morphology, 12(1), pp.58-62. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | DK7 | DK8 | Ölçme Yöntemi |
|---|
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav 1 | 1 | 50 | 50 |
| Ödev 1 | 1 | 50 | 50 |
| Ödev 2 | 1 | 50 | 50 |
| Final | 1 | 12 | 12 |
| Sınıf İçi Etkinlik | 14 | 3 | 42 |
| Toplam İş Yükü | 204 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 8,0 | ||
