| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk Dili I | TDB1121 | 1. Yarıyıl | 2 + 0 | 2,0 | 2,0 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Ön Lisans |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | Yüz yüze |
| Dersin Koordinatörü |
Öğr. Gör. Çiğdem SÜTCÜ |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Dilin fert ve millet hayatındaki öneminin ve Türk dilinin yapısal özelliklerinin kavratmak, Türkçenin tarihî dönemlerini öğretmek; Türkçenin ses ve şekil yapısını kavratıp öğrencinin dinlediklerini, okuduklarını, gördüklerini ve düşündüklerini hem söz hem de yazı ile planlı, etkili ve akıcı bir şekilde ifade etme yeteneklerini geliştirmek. |
| Dersin İçeriği | Dilin doğuşu ve dilin özellikleri; dilin nitelikleri; dil türleri; yeryüzündeki diller ve türleri; Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yeri; Türk dilinin temel özellikleri; Türk yazı dilinin tarihi özellikleri; dil bilgisi. |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- Kitap okuma alışkanlığını kazanır, günlük gazete ve diğer süreli yayınları takip eder. - Çevresindeki dil kirliliğine yol açan kelimelerin dil üzerindeki etkilerini hesaplar, kültürün dil üzerindeki etkisini görür. - Türkçeyi doğru, güzel ve başarılı bir üslupla konuşur, kendini ifade edebilme yeteneği sahip olur. - Topluluk önünde sunum yapar, bilgi ve düşüncelerini başkalarının anlayabileceği düzeyde ifade eder, etkili iletişimi kullanır. - Sözlük ve yazım kılavuzu kullanır. - İnternet ve bilgisayar terimlerini bilir. - Çevresinde sık olarak kullanılan yabancı kelimelerin Türkçe karşılıklarını bilir. - Dünya dilleri içerisinde Türk dilinin büyüklüğünü bilir ve Türkçeyi bilim dili olarak kullanır. - Yazacağı akademik tezlerde (lisans, yüksek lisans ve doktora) Türk dilini tez yazım kuralları çerçevesinde kullanabilir - Türk dilinin ses yapısını ve tarihî yapısını bilir. |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | Dilin Tanımı ve Dillerin Doğuşu Dilin tanımı, dilerin doğuşuna dair varsayımlar. Anlatım | |
| 2. Hafta | Dilin Özellikleri Dilin canlılık, seslilik vb özellikleri. Anlatım | |
| 3. Hafta | Dilin Birey, Toplum ve Millet hayatındaki Önemi Dil-düşünce, dil-duygu, dil-insan, dil-millet, dil-akıl, dil-yazı, dil-kültür bağlantısı; Bu bağlantılar ile dilin birey, toplum ve millet hayatındaki öneminin anlatılması. | |
| 4. Hafta | Dil Kültür İlişkisi Kültürün tanımı, kültürün unsurları, kültürün özellikleri, kültürün önemi. | |
| 5. Hafta | Dil Aileleri, Yeryüzündeki Diller Yeryüzündeki diller, kaynak (menşe) bakımından dünya dilleri, yapı bakımından dünya dilleri, dil farklılaşması; yazı dili, konuşma dili (lehçe, şive, ağız). | |
| 6. Hafta | Türk Dilinin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri, Türk Dilinin Özellikleri Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yeri, özellikleri. | |
| 7. Hafta | Türk Yazı Dilinin Gelişmesi Türk yazı dilinin gelişimi; Eski Türkçe, Karahanlı Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi, Osmanlı Türkçesi. | |
| 8. Hafta | Ara sınav | |
| 9. Hafta | Türk Yazı Dilinin Gelişmesi Yeni Türkçe. Lehçe, Şive, Ağız. Türk dilinin bugünkü durumu ve yayılma alanları, Türklerin günümüze kadar kullandığı alfabeler. | |
| 10. Hafta | Sesler ve Sınıflandırılması, Ses Bilgisi, Ses Olayları Türkçedeki sesler ve sınıflandırılması, seslerin özellikleri. | |
| 11. Hafta | Ünlü Uyumları ve Ses Olayları Ses Bilgisi. Ses olayları; ses türemesi, ses düşmesi, ünlü değişmesi, benzeşme vd. Türkçe kelimelerdeki başlıca ses uyumları. | |
| 12. Hafta | Türkçenin ses özellikleri, hece yapısı, diksiyon Türkçenin ses özellikleri (uzun ünlü, sonda ve başta bulunmayan sesler vd.), hece kavramı, diksiyon bilgisi. | |
| 13. Hafta | Şekil bakımından kelimeler (kök, gövde, ekler), yapım ekleri Ek, kök, gövde kavramı. Yapım ekleri. Uygulama çalışması | |
| 14. Hafta | Şekil bakımından kelimeler (kök, gövde, ekler), çekim ekleri Ek, kök, gövde kavramı. Çekim ekleri. Uygulama çalışması |
| [1] YAZIM KILAVUZU; TDK Yayınları, Ankara, 2006. [2] TÜRKÇE SÖZLÜK; TDK Yayınları, Ankara, 2005. [3] AĞCA, Dr. Hüseyin, Türk Dili, Ankara, 2001, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 270. [4] KORKMAZ, Prof. Dr. Zeynep; GÜLENSOY, Prof. Dr. Tuncer; ERCİLASUN, Prof. Dr. Ahmet B.; TÜRK DİLİ VE KOMPOZİSYON BİLGİLERİ, Yargı Yay., Ankara, 2001. [5] ERGİN, Prof. Dr. Muharrem; TÜRK DİL BİLGİSİ, Bayrak Yay., İstanbul, 1999. [6] GÜLENSOY, Prof. Dr. Tuncer; TÜRKÇE EL KİTABI, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005. [7] ÖZKAN, Prof. Dr. Mustafa; YÜKSEK ÖĞRETİMDE TÜRK DİLİ YAZILI VE SÖZLÜ ANLATIM, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2001. [8] YAVUZ, Prof. Dr. Kemal; YETİŞ, Prof. Dr. Kâzım; BİRİNCİ, Prof. Dr. Nejat; ÜNİVERSİTE TÜRK DİLİ VE KOMPOZİSYON DERSLERİ, Bayrak Yayınları, İstanbul, 2001. [9] ERDOĞAN, Ergün, TÜRK DİLİ VE KOMPOZİSYON BİLGİLERİ, Dilara Yayınevi, Trabzon, 2004. [10] UÇAR, İlhan; İLETİŞİM BEDEN DİLİ VE SUNUM TEKNİKLERİ, Cantekin Matbaacılık, Ankara, 2007. [11] DOĞAN, Yrd. Doç. Dr. İsmail, TÜRK DİLİ, Rize, Akademi Yayınevi. [12] İNCE, Yılmaz ve diğerleri, TÜRK DİLİ VE KOMPOZİSYON BİLGİLERİ, Dilara Yayınevi ve Matbaacılık, Trabzon, 2003. [13] SARICA, Salih; GÜNDÜZ, Mustafa, GÜZEL KONUŞMA YAZMA, Fil Yayınevi, İstanbul, 1997. [14] ÖZKAN, Fahri; TÜRK DİLİ VE KOMPOZİSYON BİLGİLERİ, Murathan Yayıncılık, Trabzon, 2009. [14] RUHLEN, Merrit; DİLİN KÖKENİ - ANA DİLİN EVRİMİNİN İZİNDE, Hece Yayınları, İstanbul, 2006. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | DK7 | DK8 | DK9 | DK10 | Ölçme Yöntemi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PY14 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | - |
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav 1 | 1 | 10 | 10 |
| Ödev 1 | 1 | 3 | 3 |
| Ödev 2 | 1 | 3 | 3 |
| Final | 1 | 15 | 15 |
| Uygulama DS | 2 | 10 | 20 |
| Sınıf İçi Etkinlik | 14 | 2 | 28 |
| Toplam İş Yükü | 79 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 2,0 | ||
