| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İslam Hukuk Usulü | ILA208 | 4. Yarıyıl | 2 + 0 | 2,0 | 4,0 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | Yüz yüze |
| Dersin Koordinatörü | |
| Dersi Verenler |
Prof. Dr. Ömer MENEKŞE |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | İslam hukuk usulünün mahiyeti, delilleri ve hüküm çıkarma esasları konusunda bilgi vermek. |
| Dersin İçeriği | Bu derste, Fıkıh usûlü'nün mahiyeti, amacı, doğuşu ve oluşumu şer 'î hükümler ve kısımları, mükellef ve fiilleri, hüküm teorisi, hüküm çıkarma metotları, hükümlerin amaçları, içtihat, lafızların delâlet yolları, delâletin mertebeleri, nesih ve mekâsıd, hüküm çıkarma metotları, hükümlerin amaçları, içtihat konuları ele alınacaktır. |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- İslam hukuk usulü ekollerini ve prensiplerini bilir. - Şer'î kümlerin asli ve fer 'î delillerini bilir. - Hükümlerin kısımlarını bilir. - Kaynaklardan hüküm çıkarma yollarını bilir. - Şer'î hükümlerin gayeleri konusunda bil sahibidir. - İctihad ve taklid konusnda bilgi sahibidir. |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | İslam hukuk usulüne dair genel bilgiler. | Araştırma Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Ders Saati |
| 2. Hafta | İslam hukuk usulünde ekoller. | Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Araştırma Ders Saati |
| 3. Hafta | Hükümlerin delilleri; Kurân, Sünnet. | Araştırma Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Ders Saati |
| 4. Hafta | Hükümlerin delilleri:İcma,Kıyas. | Araştırma Ders Saati Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları |
| 5. Hafta | Hükümlerin delilleri: Maslahat, İstihsan, örf. | Ders Saati Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Araştırma |
| 6. Hafta | Hükümlerin diğer delilleri. | Ders Saati Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Araştırma |
| 7. Hafta | Hüküm ve kısımları.Teklifi hükümler. | Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Araştırma Ders Saati |
| 8. Hafta | Ara sınav. | |
| 9. Hafta | Vad'î hükümler.Sebep, şart, rükün. | Ders Saati Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Araştırma |
| 10. Hafta | Kaynaklardan hüküm çıkarma. Konulduğu anlam bakımından lafızlar. | Araştırma Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Ders Saati |
| 11. Hafta | Kullanıldığı mana bakımından lafızlar. | Ders Saati Araştırma Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları |
| 12. Hafta | Manaya delaleti açıklığı ve kapalılığı açısından lafızlar. | Ders Saati Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Araştırma |
| 13. Hafta | Manaya delaletinin şekli açısından lafızlar. | Araştırma Ders Saati Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları |
| 14. Hafta | Hükümleri gayeleri, ictihad ve taklid. | Ders Saati Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları Araştırma |
| Zekiyyüddin Şa‘ban, İslâm Hukuk İlminin Esasları, Çev. İbrahim Kâfi Dönmez Ankara 1990. |
| Fahrettin Atar, Fıkıh Usulü, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul 2013. |
| Muhammed Ebu Zehra, İslâm Hukuku Metodolojisi, Çev. Abdülkadir Şener, Ankara 1990. |
| Abdulvahhab Hallaf, İslâm Hukuk Felsefesi, Çev. Hüseyin Atay, Ankara 1973. |
| Muhammed Hudari Bek, Usûlü’l-Fıkh, Mısır 1969. |
| Ahmet Yaman, Makasıd ve İctihad, İstanbul 2010. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | Ölçme Yöntemi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PY1 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 40,60 |
| PY3 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 40,60 |
| PY4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 40,60 |
| PY5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 40,60 |
| PY6 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 40,60 |
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Saati | 14 | 2 | 28 |
| Ön Hazırlık, Pekiştirme Çalışmaları | 14 | 1 | 14 |
| Ara Sınav 1 | 1 | 3 | 3 |
| Ödev 1 | 1 | 24 | 24 |
| Ödev 2 | 1 | 30 | 30 |
| Final | 1 | 3 | 3 |
| Toplam İş Yükü | 102 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 4,0 | ||
