| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk Dili I | TDB121 | 1. Yarıyıl | 2 + 0 | 2,0 | 2,0 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Ön Lisans |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | Uzaktan Eğitim |
| Dersin Koordinatörü |
Dr. Öğr. Üyesi Tolga ALTAŞ |
| Dersi Verenler |
Öğr. Gör. Nilgün BÜYÜKER GÜNGÖR |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Dilin fert ve millet hayatındaki önemini ve Türk dilinin yapısal özelliklerini kavratmak, Türkçenin tarihî dönemlerini öğretmek; Türkçenin ses ve sekil yapısını kavratıp öğrencinin dinlediklerini, okuduklarını, gördüklerini ve düsündüklerini hem söz hem de yazı ile planlı, etkili ve akıcı bir sekilde ifade etme yeteneklerini gelistirmek. |
| Dersin İçeriği | Dilin tanımı ve doğusu, dilin nitelikleri; dil türleri; dil inceleme türleri, yeryüzündeki dillerin tasnifi; Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yeri; Türk dilinin temel özellikleri; Türk yazı dilinin tarihî özellikleri; dil bilgisi. |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- Dilin tanımını bilir, dilin sosyal bir kurum olarak millet hayatındaki yeri ve önemi hakkında fikir sahibi olur, dil-kültür ve dil-düsünce arasındaki bağı fark eder. - Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini öğrenir, Türkçenin zenginliklerini ve inceliklerini fark eder, Türk dilinin diğer dillerden farkını bilir. - Türk dilinin gelismesi ve tarihî devirleri hakkında bilgi sahibi olur. - Türk dilinin bugünkü durumu ve yayılma alanları hakkında bilgi sahibi olur. - Türkçenin ses özelliklerini ve kurallarını kavrar, bu kuralların yazılı anlatımda nasıl kullanılacağını bilir. - Türkçenin yapı özellikleri hakkında bilgi sahibi olur - Çevresindeki dil kirliliğine yol açan kelimelerin dil üzerindeki etkilerini hesaplar, kültürün dil üzerindeki etkisini fark eder. |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | Dilin tanımı ve nitelikleri, dillerin doğusuna dair varsayımlar | |
| 2. Hafta | Dilin toplum, kültür-millet üzerindeki etkisi; düsünce, duygu ve iletisimle olan ilgisi | |
| 3. Hafta | Sözlü ve Yazılı Dil, Filoloji-Gramer-Linguistik, bir dilin gelis(me)misliğini belirleyen etkenler | |
| 4. Hafta | Dünya dillerinin yapı ve köken bakımından tasnifi, “Türk Dili”nin dünya dilleri arasındaki yeri ve özellikleri | |
| 5. Hafta | Türkçenin tarihsel gelisimi; Eski Türkçenin (Köktürkçe- Uygurca) incelenmesi | |
| 6. Hafta | Türkçenin tarihsel gelisimi; Orta Türkçenin (Karahanlıca-Harezmce-Kıpçakça-Çağatayca-Eski Anadolu Türkçesi) incelenmesi | |
| 7. Hafta | Türkçenin tarihsel gelisimi; Yeni Türkçenin (Çağatayca- Osmanlıca-Türkiye Türkçesi) incelenmesi | |
| 8. Hafta | Günümüz dünyasında yazı dili olarak kullanılan Türkçenin kolları ve yayılma alanları, Türkçede günümüze kadar kullanılan belli baslı alfabeler | |
| 9. Hafta | ARA SINAV | |
| 10. Hafta | Dilde sadelesme, Cumhuriyet sonrası Türkiye Türkçesini sadelestirme çalısmaları, Türkçenin bugünkü sorunları | |
| 11. Hafta | Ses bilgisi, ses olaylarının tanımı ve mahiyeti, Türkçe kelimelerde görülen baslıca ses olayları: ses türemesi, ses düsmesi, ünsüz yumusaması, ünsüz sertlesmesi, ünlü daralması, ulama vb. | |
| 12. Hafta | Türkçe kelimelerdeki baslıca ses özellikleri ve Türkçede baslıca kelime üretme yolları | |
| 13. Hafta | Türkçenin diğer dillerle olan tarihî iliskisi, diller arası alısverisin kanalı, dillerin birbirinden alıntıladığı unsurlar, alıntı kelimeler ve türleri | |
| 14. Hafta | Kök çesitleri, ek çesitleri, yapılarına göre sözcükler (basit-türemis-bilesik) |
| YAZIM KILAVUZU; TDK Yayınları, Ankara, 2006. |
| TÜRKÇE SÖZLÜK; TDK Yayınları, Ankara, 2005. |
| AĞCA, Hüseyin: Türk Dili, Ankara, 2001, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 270. |
| KORKMAZ, Zeynep, GÜLENSOY, Tuncer, ERCILASUN, Ahmet B.; TÜRK DILI VE KOMPOZISYON BILGILERI, Yargı Yay., Ankara, 2001. |
| ERGIN, Muharrem: TÜRK DIL BILGISI, Bayrak Yay., Istanbul, 1999. |
| GÜLENSOY, Tuncer: TÜRKÇE EL KITABI, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005. |
| ÖZKAN, Mustafa: YÜKSEK ÖĞRETIMDE TÜRK DILI YAZILI VE SÖZLÜ ANLATIM, Filiz Kitabevi, Istanbul, 2001. |
| YAVUZ, Kemal; YETIS, Kâzım; BIRINCI, Nejat: ÜNIVERSITE TÜRK DILI VE KOMPOZISYON DERSLERI, Bayrak Yayınları, Istanbul, 2001. |
| ERDOĞAN, Ergün: TÜRK DILI VE KOMPOZISYON BILGILERI, Trabzon, 2004, Dilara Yayınevi, 238. |
| UÇAR, Ilhan: ILETISIM BEDEN DILI VE SUNUM TEKNIKLERI, Cantekin Matbaacılık, Ankara, 2007. |
| DOĞAN, Ismail: TÜRK DILI, Rize, Akademi Yayınevi, 233. |
| INCE, Yılmaz vd.: TÜRK DILI VE KOMPOZISYON BILGILERI, Trabzon, 2003, Dilara Yayınevi ve Matbaacılık, 288. |
| SARICA, Salih; GÜNDÜZ, Mustafa: GÜZEL KONUSMA YAZMA, Istanbul, 1997, Fil Yayınevi, 443. |
| ÖZKAN, Fahri: TÜRK DILI VE KOMPOZISYON BILGILERI, Murathan Yayıncılık, Trabzon, 2009. |
| SAĞOL, Gülden [ed.] vd.:TÜRK DILI KITABI, Istanbul 2006, 317 s., Duyap. |
| SERTKAYA, Osman Fikri: “Atatürk ve Türk Dili”, TÜRK DILI: Ankara 2001, II. C., 599. S., 549-563 s. |
| KORKMAZ, Zeynep: “Yazılı Devirlerdeki Gelismelere Göre Eski Türkçenin Yası”, TDAY-Belleten 1989: Ankara 1994, 353-370. s., TDK Yay.: 553. |
| Bu ve benzeri Türk dili kaynaklarının yardımıyla DÜ Türk Dili Okutmanlarınca hazırlanan TÜRK DILI I ders notu. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | DK7 | Ölçme Yöntemi |
|---|
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Saati | 14 | 2 | 28 |
| Ara Sınav 1 | 1 | 5 | 5 |
| Final | 1 | 4 | 4 |
| Uygulama | 14 | 1 | 14 |
| Toplam İş Yükü | 51 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 2,0 | ||
