| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk Dili I | TDB101 | 1. Yarıyıl | 2 + 0 | 2,0 | 2,0 |
| Ön Koşullar | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Ders |
| Dersin Verilişi | yüz yüze |
| Dersin Koordinatörü | |
| Dersi Verenler |
Öğr. Gör. Çiğdem SÜTCÜ |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Dilin özelliklerini ve sosyal hayattaki yerini kavratmak; Türkçenin tarihî dönemlerini öğretmek; Türkçenin ses ve şekil yapısını kavratıp, imlâ- noktalama işaretlerinin yerinde kullanılmasını sağlamak; anlam ve görevleri bakımında kelimeleri öğretmek; topluluk önünde sunum yapabilme becerisini kazandırmaktır. |
| Dersin İçeriği | Güncel metinler eşliğinde günümüzde Türkçenin sorunları, Birleşik sözcükler, ünlü ve ünsüz uyumları, Yazım kuralları ve noktalama işaretleri, Metin incelemesi, Anlatım bozuklukları |
| Ders Öğrenme Kazanımları |
- Türkçenin şekil yapısını bilir, imlâ-noktalama işaretlerini yerinde kullanır. - Kitap okuma alışkanlığını kazanır, günlük gazete ve diğer süreli yayınları takip eder. - Çevresindeki dil kirliliğine yol açan kelimelerin dil üzerindeki etkilerini hesaplayabilir. - Türkçeyi doğru, güzel ve başarılı bir üslupla konuşur, kendini ifade edebilme yeteneği sahip olur. - Topluluk önünde sunum yapabilme becerisine sahip olur, bilgi ve düşüncelerini başkalarının anlayabileceği düzeyde ifade edebilir, etkili iletişimi kullanabilir. Edebî ve bilimsel metinleri inceleyip not çıkarma becerisi kazanır. - Sözlük ve yazım kılavuzu kullanma alışkanlığına sahip olur. - İnternet ve bilgisayar terimlerini bilir. - Çevresinde sık olarak kullanılan yabancı kelimelerin Türkçe karşılıklarını bilir. - Bireysel olarak yaptığı çalışmalarını gerektiğinde takım çalışmalarına dönüştürebilir ve lider olma becerisine sahip olur. - Dünya dilleri içerisinde Türk dilinin büyüklüğü ve bilim dili olarak kullanılması noktasında yeterli bilgi ve anlayışa sahip olur. - Yazacağı akademik tezlerde (lisans, yüksek lisans ve doktora) Türk dilini tez yazım kuralları çerçevesinde kullanabilir. - Türk dilinin tarihî yapısını bilir. |
| Hafta | Konular | Öğretim Yöntemleri |
|---|---|---|
| 1. Hafta | Dilin tanımı ve özellikleri, dilin sosyal hayatımızdaki yeri ve önemi. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. Noktanın kullanıldığı yerler. | |
| 2. Hafta | Dil-düşünce, dil-millet, dil-kültür bağlantısı; kültürün tanımı. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. Virgülün kullanıldığı yerler. | |
| 3. Hafta | Yeryüzündeki diller, kaynak (menşe) bakımından dünya dilleri, yapı bakımından dünya dilleri, dil farklılaşması; yazı dili, konuşma dili (lehçe, şive, ağız). Dilekçe. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları. | |
| 4. Hafta | Türkçenin dünya dilleri arasındaki yeri, Türk dilinin tarihçesi. Öz geçmiş. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. Büyük harflerin kullanıldığı yerler. | |
| 5. Hafta | Türk dilinin gelişimi. Altay Devri, En Eski Türkçe, İlk Türkçe, Eski Türkçe. Göktürk Yazıtları. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. Yabancı kelimelere Türkçe karşılıklar. | |
| 6. Hafta | Türk dilinin gelişimi; Orta Türkçe, Karahanlı Türkçesi, Harezm Türkçesi, Kuman-Kıpçak Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesi, Çağatay Türkçesi. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. | |
| 7. Hafta | Türk dilinin gelişimi; Yeni Türkçe, Modern Türkçe. Lehçe, Şive, Ağız. Türk dilinin bugünkü durumu ve yayılma alanları, Türklerin günümüze kadar kullandığı alfabeler, dil bilimi. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygula | |
| 8. Hafta | Ses Bilgisi. Türkçedeki sesler ve sınıflandırılması, Türkçenin hece yapısı, kelime vurgusu. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. Birleşik kelimelerin yazılışı. | |
| 9. Hafta | ARA SINAV | |
| 10. Hafta | Ses Bilgisi. Ses hadiseleri; ses türemesi, ses düşmesi, ünlü değişmesi, benzeşme. Türkçe kelimelerdeki başlıca ses uyumları. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. | |
| 11. Hafta | Anlam ve görevleri bakımından kelimeler. İsimler, zamirler. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. “Ki” bağlacı ve “ki” aitlik ekinin yazılışları. | |
| 12. Hafta | Anlam ve görevleri bakımından kelimeler. Sıfatlar, zarflar. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. İki nokta üst üste. | |
| 13. Hafta | Anlam ve görevleri bakımından kelimeler. Edatlar, fiilimsiler. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. Mı, mi, mu, mü soru edatının yazılışı. | |
| 14. Hafta | Fiiller; fiil çekimleri, fiil kipleri, fiillerde kişi. Ek fiil. Yapılarına göre fiiller, yardımcı fiiller, birleşik fiiller. Sunum, şiir, deneme, kompozisyon, hikâye, gazete, dergi çalışmaları ve uygulamaları, kitap tanıtmaları. Da, de bağlacının yazılışı |
| 1. Her Yönüyle Dil-Ana Çizgileriyle Dil Bilimi, Doğan Aslan, Türk Dili Kurumu Yayını, 2000. |
| 2. YAZIM KILAVUZU; TDK Yayınları, Ankara, 2005. |
| 3. TÜRKÇE SÖZLÜK; TDK Yayınları, Ankara, 2005. |
| 4. KORKMAZ, Prof. Dr. Zeynep; GÜLENSOY, Prof. Dr. Tuncer; ERCİLASUN, Prof. Dr. Ahmet B.; TÜRK DİLİ VE KOMPOZİSYON BİLGİLERİ, Yargı Yay., Ankara, 2001. |
| 5. ERGİN, Prof. Dr. Muharrem; TÜRK DİL BİLGİSİ, Bayrak Yay., İstanbul, 1999. |
| 6. GÜLENSOY, Prof. Dr. Tuncer; TÜRKÇE EL KİTABI, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005. |
| 7. ÖZKAN, Prof. Dr. Mustafa; YÜKSEK ÖĞRETİMDE TÜRK DİLİ YAZILI VE SÖZLÜ ANLATIM, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2001 |
| 8. YAVUZ, Prof. Dr. Kemal; YETİŞ, Prof. Dr. Kâzım; BİRİNCİ, Prof. Dr. Nejat; ÜNİVERSİTE TÜRK DİLİ VE KOMPOZİSYON DERSLERİ, Bayrak Yayınları, İstanbul, 2001. |
| Program Yeterlilik | Katkı Düzeyi | DK1 | DK2 | DK3 | DK4 | DK5 | DK6 | DK7 | DK8 | DK9 | DK10 | DK11 | DK12 | Ölçme Yöntemi |
|---|
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ders Katkı Düzeyi | Yok | Çok Düşük | Düşük | Orta | Yüksek | Çok Yüksek |
| Ölçme Yöntemi | Yazılı sınav | Sözlü sınav | Ödev/Proje | Laboratuvar Çalışması | Sunum /Seminer |
| Etkinlik | Sayısı | Süresi (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav 1 | 1 | 1 | 1 |
| Ödev 1 | 2 | 5 | 10 |
| Ödev 2 | 1 | 5 | 5 |
| Kısa Sınav 1 | 1 | 5 | 5 |
| Final | 1 | 1 | 1 |
| Sınıf İçi Etkinlik | 14 | 2 | 28 |
| Toplam İş Yükü | 50 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 2,0 | ||
